Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Jesień, a wraz z nią coraz chłodniejsze i krótsze dni sprawiają, że wiele osób dopada złe samopoczucie i przewlekłe zmęczenie. Tego rodzaju stan określany jest mianem przesilenia jesiennego. Jakie jeszcze towarzyszą mu objawy i czy można im przeciwdziałać?
Przesilenie jesienne nie jest terminem medycznym, ale z pewnością dotyczy znacznej części populacji. Jest to czas, który przypada na jesienną porę roku. Charakterystyczne dla niego jest to, że wiele osób zaczyna wtedy odczuwać wiele różnych objawów, które wskazują na zmęczenie, czy też osłabienie organizmu.
Jesienne przesilenie jest powiązane głównie ze zmianą pogody. Po słonecznych i ciepłych dniach klimat zaczyna się stopniowo pogarszać. Jest coraz mniej słońca i coraz częściej robi się wietrznie oraz chłodno. Do tego dochodzą jeszcze coraz częstsze o tej porze roku opady deszczu i to, że dni są coraz krótsze. Wszystkie te zmiany przyczyniają się także do złego samopoczucia. Na tym nie koniec, bo brak światła słonecznego przekłada się na obniżony nastrój i po prostu na brak energii do działania.
W okresie jesiennym wiele osób rzadziej sięga po świeże warzywa oraz owoce, a to nie pozostaje bez wpływu na stan ich zdrowia i samopoczucia. W końcu to one zapewniają bombę tak potrzebnych na co dzień składników odżywczych oraz witamin. Co w zamian? Niestety znaczna część ludzi wybiera dania ciepłe, ale i wysoko przetworzone, które co prawda są syte, ale równocześnie znacznie uboższe w tak potrzebne jesienną porą wartościowe składniki. Po takich posiłkach czują się oni ociężali i nie są zbyt skorzy do uprawiania aktywności fizycznej. Wolą zostać w domu i np. poleżeć pod kocem i poczytać ulubioną książkę. Oczywiście nie ma w tym nic złego, ale takie zachowanie, jeśli będzie regularnie i często powtarzane, tylko pogłębi jesienną chandrę. Co zatem zrobić, żeby ją przezwyciężyć? Najpierw warto poznać jej objawy, bo bez tego trudno coś na nie zaradzić.
Zmiana pory roku z letniej na jesienną to duże obciążenie dla całego organizmu. Wszystko przez to, skorelowane z nią cechy zachodzą na tyle szybko, że organizm niejako za nimi nie nadąża i to się odbija na jego stanie oraz sposobie funkcjonowania. U wielu osób objawy przesilenia jesiennego pojawiają się nagle i przypominają jet-lag, czyli złe samopoczucie, które powstaje w konsekwencji zaburzenia dotychczasowego rytmu dobowego (wynika ono ze zmiany strefy czasowej u osób, które m.in. poruszają się samolotem).
Główne objawy przesilenia jesiennego to:
Z objawami przesilenia jesiennego mamy do czynienia wtedy, gdy te nieprzyjemne dolegliwości będą się utrzymywały do maksymalnie dwóch tygodni. Wiele z tych wspomnianych wyżej objawów jest typowych nie tylko dla przesilenia. Część z nich może towarzyszyć grypie albo np. przeziębieniu. Gdy jesienne przesilenie trwa dłużej, warto udać się po poradę do lekarza, bo wówczas nieodzowne będzie pogłębienie diagnostyki. Niezależnie czy jesteś kobietą czy mężczyzną pamiętaj, aby przy długo trwających objawach udać się na badania.
Z przesileniem jesiennym nie tylko można, ale wręcz trzeba walczyć. W tym celu warto sięgnąć po różne metody oraz środki (opisane poniżej).
Objawy przesilenia jesiennego można zniwelować m.in. za pomocą odpowiednio zbilansowanej diety. Zamiast stawiać na ciężkostrawne potrawy, lepiej zdecydować się na te mniej kaloryczne, ale za to bogate we wszystkie potrzebne w tym szczególnym czasie składniki odżywcze. I tak np., żeby przezwyciężyć spadek odporności, trzeba zacząć sięgać po produkty bogate w witaminy z grupy B, które równocześnie wspomagają działanie całego układu nerwowego. Źródłem wielu potrzebnych jesienią mikroelementów oraz witamin będą z pewnością: razowe pieczywo, rośliny strączkowe, kasze, kiszonki oraz orzechy. Równie ważna jest wtedy właściwie dobrana suplementacja witaminy D.
Dla wzmocnienia odporności warto zacząć zjadać, w większej niż dotychczas ilości, świeże sezonowe warzywa oraz owoce (np. paprykę, kapustę, jabłka, śliwki oraz aronię). Z kolei, żeby poprawić kondycję paznokci oraz włosów, trzeba postawić na produkty bogate w witaminę A, czyli np. na jaja, dynię, ryby oraz jarmuż. Jeśli chodzi o poprawę samopoczucia i złagodzenie stresu to najlepiej zacząć wybierać produkty bogate w magnez, czyli np.: gorzką czekoladę, kakao oraz sery podpuszczkowe.
Jesienne przesilenie, wynikające między innymi z coraz gorszych warunków pogodowych i z braku wystarczającej ilości światła, można spróbować przezwyciężyć za pomocą uprawianej na świeżym powietrzu aktywności fizycznej. Ważne, żeby zacząć robić to, co dla danej osoby będzie przyjemne. Można zacząć od spacerów albo od przejażdżek rowerowych. Do tego dochodzi jeszcze np. nording walking, poranny jogging albo gimnastyka na świeżym powietrzu. Dzięki regularnemu ruchowi uda się dostarczyć organizmowi tak potrzebną mu wtedy dodatkową dawkę endorfin i w ten sposób przezwycięży się także tak dotkliwą o tej porze roku jesienną chandrę. Ruch, jeśli tylko jest odpowiednio dobrany i systematycznie uprawiany, może wpłynąć w sposób pozytywny na cały organizm, w tym w sposób szczególny na układ krążenia i ruchu, oddechowy oraz nerwowy.
Sen to kolejny bardzo ważny składnik, który odpowiada między innymi za wypoczynek i za odbudowę całego organizmu. Brak wystarczającej ilości snu prowadzi do złego samopoczucia, spadku odporności i pogłębiającego się dzień po dniu zmęczenia. Do tego dochodzą jeszcze problemy ze skupieniem, koncentracją i z zapamiętywaniem. Negatywne myśli także mogą mieć związek z tym że jest się niewyspanym. Jak temu zaradzić? Jeśli jest taka możliwość, to warto wprowadzić do swojego rytmu dnia popołudniowe drzemki. Dzięki nim będzie można nadrobić nocne zaległości i szybciej się zregenerować po ciężkim dniu. Z ustaleń badaczy wynika, że już 20-minutowa drzemka w efektywny sposób mobilizuje cały organizm do efektywnego działania i do dalszej pracy. Przy problemach ze snem warto zacząć słuchać relaksacyjnej muzyki albo nagranych odgłosów lasu. Oprócz tego można również zacząć pić (przed snem) melisę albo ciepłe mleko.
Z jesienną chandrą trzeba walczyć. Najgorsze co można zrobić to poddać się złemu samopoczuciu.
Co można zrobić? Wszystko zależy od indywidualnych preferencji i upodobań. Jeśli ktoś lubi kontakt z naturą, to warto go poszukać. Można przecież wybrać się na grzyby albo na wycieczkę do okolicznego lasu. W końcu wcale nie trzeba być miłośnikiem sportu, żeby prowadzić zdrowy i aktywny tryb życia. Równie dobrze można zapisać się na fitness albo na zajęcia, na siłownię, bo kiedy pada deszcz, także należy wychodzić z domu i aktywnie spędzać czas.
Wcale nie jest też tak, że trzeba sobie wszystkiego, co kaloryczne, zawsze odmawiać. Zbędne kalorie można przecież spalić. Tylko jak się zmobilizować do większej aktywności fizycznej? Z pewnością nie należy działać w pojedynkę. Warto poszukać nowych kontaktów towarzyskich (albo odnowić te wcześniejsze), bo w grupie łatwiej działać i wytrwać we wszystkich wcześniej ustalonych postanowieniach.
Niedobór światła słonecznego, który stanowi jedną z przyczyn depresji, suplementuje się np. poprzez zastosowanie terapii światłem białym. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, żeby tę samą metodę wypróbować przy przesileniu jesiennym. Z ustaleń badaczy wynika, że już dwutygodniowa terapia światłem przynosi bardzo dobre rezultaty. Przede wszystkim przeciwdziała senności, brakowi apetytu oraz apatii.
Strój trzeba dopasować do zmiennych warunków pogodowych. To niezwykle istotne, bo i wychłodzenie, i przegrzanie organizmu, może bardzo negatywnie wpływać na samopoczucie oraz na zdrowie. Najlepsza w tym wypadku opcja to strój warstwowy „na cebulkę”. Dzięki jego charakterystycznej strukturze łatwo się można dostosować do dynamicznych warunków atmosferycznych. Z kolei w domu nie powinno być wówczas zbyt ciepło, bo podwyższona temperatura może przesuszyć skórę, a oprócz tego spotęgować senność oraz apatię. Wystarczy, że będzie ona oscylowała w granicy 19-21 stopni Celsjusza (jej konkretna wartość powinna wynikać z indywidualnych upodobań oraz preferencji).
Konsultacja merytoryczna lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Bibliografia
Hormony to substancje, które są produkowane przez gruczoły dokrewne. Odgrywają bardzo ważną rolę na każdym z etapów życia kobiety: od momentu poczęcia, przez dojrzewanie, okres rozrodczy aż po menopauzę. Zaburzenia hormonalne u kobiet mają miejsce wtedy, gdy pojawia się ich niedobór albo nadmiar (tzw. zachwianie gospodarki hormonalnej).
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
Zasłabnięcie to zaburzenie funkcji życiowych – krótkotrwałe osłabienie organizmu, które samo w sobie zazwyczaj nie jest groźne, ale może być efektem poważnych problemów zdrowotnych. Jakie są przyczyny zasłabnięć? Czym różni się zasłabnięcie od omdlenia? Jak postępować w obu przypadkach?
