Witamina D w okresie jesienno-zimowym

Witamina D zaliczana jest do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Może być syntetyzowana w organizmie człowieka, ale do przeprowadzenia procesu syntezy wymagane są określone warunki, które nie zawsze mogą być spełnione. Dlatego w okresie jesienno-zimowym zaleca się przyjmowanie witaminy D w formie kapsułek, tabletek lub kropli.

Za co odpowiada witamina D w organizmie człowieka?

Witamina D, inaczej cholekalcyferol, to jedna z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Naturalnie występuje w organizmach zwierzęcych i u człowieka. Mówi się, że pełni funkcję prohormonu. Dlaczego? Ponieważ jest wytwarzana w skórze w wyniku przekształceń cholesterolu pod wpływem promieniowania słonecznego. Aby ten proces przebiegał prawidłowo, powinny zostać spełnione określone warunki: ekspozycja na słońce minimum 18% powierzchni ciała, przez minimum 15 minut, w okresie od maja do września, między godziną 10.00 a 15.00. W innych sytuacjach synteza odpowiedniej ilości witaminy nie będzie możliwa, dlatego w miesiącach jesiennych i zimowych konieczna jest suplementacja witaminy D.

Cholekalcyferol w organizmie człowieka odpowiada m.in. za właściwe wchłanianie wapnia i fosforu, bierze udział w procesach zachodzących w układzie nerwowym, mięśniowym, odpornościowym i układzie krążenia. Witamina D3 dla dorosłych działa antynowotworowo, a także może osłabić toczące się procesy zapalne. Co ważne, w zasadzie nie da się jej przedawkować w naturalnych warunkach. Przedawkowanie następuje dopiero wtedy, gdy przyjmuje się dawkę cztery razy większą od zalecanej. Wówczas rzeczywiście dochodzi do zatrucia organizmu, ale zdarza się to naprawdę rzadko.

Objawy niedoboru witaminy D

Powszechnie występują za to niedobory cholekalcyferolu u dorosłych. Wynika to z klimatu, w jakim żyjemy i niestosowania suplementów diety.

Jakie są objawy niedoboru witaminy D? Najczęściej u pacjentów ze zbyt niskim poziomem witaminy D można zauważyć bóle mięśni i kości, problemy ze snem, biegunki, zaburzenia apetytu, nadwagę, nadciśnienie, osłabienie odporności, tendencję do szybkiego przemęczania się i ogólnego osłabienia, problemy skórne, a także choroby przyzębia. Niedobory witaminy D skutkują zwiększonym ryzykiem złamań, skrzywień i zwyrodnień w obrębie układu kostnego oraz osteoporozy i osteomalacji, czyli rozmiękania kości, stanów zapalnych skóry, obniżenia odporności, wypadania zębów, zaostrzenia objawów chorób autoimmunologicznym, szybszego starzenia się organizmu oraz wystąpienia chorób związanych z układem nerwowym.

Niemowlęta i dzieci z niedoborem witaminy D, u których dopiero rozwija się układ kostny, są dodatkowo narażone na krzywicę, zbyt wolne zrastanie się ciemiączka, występowanie guzów czołowych lub spłaszczenia główki, wolniejszy wzrost, a także – co często nie jest bezpośrednio wiązane z niskim poziomem witaminy D – na zaparcia.

Witamina D – występowanie

Co zawiera witaminę D? Występowanie tej witaminy jest dość ograniczone. Znajdziemy ją przede wszystkim w rybach morskich, np. łososiach i śledziach, wątróbce, serach, mleku, niektórych grzybach oraz żółtkach jaj. Nawet jeżeli włączymy te produkty do codziennego menu, konieczna będzie suplementacja cholekalcyferolu. Jak pokazują badania, niedobory witaminy D3 u dorosłych da się uzupełnić tylko w 20% przy odpowiedniej diecie. 80% powinno pochodzić z suplementów.

Dawkowanie witaminy D zależy przede wszystkim od wieku i stanu zdrowia. W Polsce w okresie od października do maja należy przyjmować cholekalcyferol w tabletkach, kapsułkach lub kroplach. Ze względu na to, że witamina D rozpuszcza się w tłuszczach, najlepsze będą kapsułki albo krople. U noworodków i dzieci do szóstego miesiąca życia dawka dzienna powinna wynosić 400 IU, dla dzieci w wieku 6–12 miesięcy – 400 do 600 IU, dla starszych od 1 do 10 roku życia 600 do 1000 IU, dla młodzieży powyżej 11 roku życia i dorosłych od 800 do 2000 IU, zaś dla seniorów po 75 roku życia 2000 do 4000 IU. Bez względu na okres w roku witaminę D muszą przyjmować kobiety w ciąży, ponieważ u nich zapotrzebowanie na tę witaminę zwiększa się wraz z rozwojem dziecka.