PIMS – zespół pocovidowy u dzieci

W kontekście zachorowania na COVID-19 coraz częściej mówi się o tak zwanym syndromie pocovidowym PIMS. Dotyka on przede wszystkim dzieci, które chorują na koronawirusa bezobjawowo lub mają niewielkie objawy zakażenia. Czym jest PIMS, jak przebiega i w jaki sposób się go leczy?

Syndrom pocovidowy u dzieci – co to jest?

Zespół pocovidowy to wieloukładowy zespół zapalny występujący najczęściej u dzieci w wieku szkolnym (do 9 lat), które przechorowały koronawirusa, nawet jeśli infekcja była bezobjawowa. W skrócie zespół ten nazywany jest PIMS, PIMS-TS od angielskiego pediatric inflammatory multisystem syndrome temporally associated with SARS-CoV-2 lub MIS-C od multisystem inflammatory syndrome in children. Mówiąc wprost, PIMS to powikłanie po COVID-19. Pierwsze objawy obserwuje się po 2–4 tygodniach od zakażenia.

Choroby nie da się jednoznacznie wykryć – dotychczas nie stworzono testów potwierdzających lub wykluczających syndrom pocovidowy. Jedyne, na czym można się opierać, to charakterystyczne objawy i zaburzenia w badaniach laboratoryjnych, m.in. podwyższenie wykładników stanu zapalnego z jednoczesnym obniżeniem stężenia limfocytów, nieprawidłowym wynikiem markerów uszkodzenia serca oraz zaburzeniami poziomu jonów i białek.

Jakie są objawy zespołu pocovidowego PIMS?

Do objawów zespołu pocovidowego zalicza się: wysoką gorączkę, ból brzucha, karku, głowy i/lub gardła, biegunkę, wymioty, czerwoną plamistą lub grudkowatą wysypkę zazwyczaj w kształcie pierścieni, zapalenie spojówek bez wydzieliny, powiększenie szyjnych węzłów chłonnych, osłabienie, zmęczenie, ospałość, obrzęki dłoni i stóp, spierzchnięte usta oraz wysypkę na języku – język wygląda jak powierzchnia truskawki.

Co ważne, PIMS nie jest zakaźny. To patologiczna reakcja organizmu na niedawną infekcję. Zespół pocovidowy może mieć różny przebieg. Niektóre dzieci przechodzą PIMS łagodnie, inne ciężko.

Jaki jest przebieg?

Objawy zespołu pocovidowego pojawiają się nagle i dotyczą różnych układów, stąd mówi się o wieloukładowym zespole zapalnym. Podstawowym symptomem PIMS jest temperatura powyżej 38,5 stopni Celsjusza utrzymująca się przez minimum 3 dni.

Oprócz tego obserwuje się dolegliwości dotyczące:

• układu pokarmowego – biegunka, silny ból brzucha, wymioty;
• układu nerwowego – ból głowy, apatia, nadmierna senność, brak apetytu, niedowłady, nietypowe zachowania;
• układu oddechowego – kaszel, duszności, ból w klatce piersiowej;
• układu wydalniczego – zaburzenia oddawania moczu;
• układu krążenia – za niskie lub za wysokie ciśnienie krwi, zaburzenia rytmu serca, omdlenia, krwawienia bez wcześniejszego urazu;
• skóry – wysypka, truskawkowy język, suchość warg, obrzęki dłoni i stóp.

Co ważne, objawy zazwyczaj nie występują wszystkie jednocześnie, ale pojawienie się pojedynczych symptomów nie zawsze świadczy o PIMS. Jeżeli podejrzewa się zespół pocovidowy u dziecka, zaleca się hospitalizację, ze względu na to, że u części pacjentów po 5 lub 6 dniach od wystąpienia gorączki obserwuje się nagłe pogorszenie stanu zdrowia. U części dzieci może dojść do wstrząsu i niewydolności wielonarządowej. Najczęściej występującym trwałym powikłaniem PIMS są tętniaki tętnic wieńcowych. Wskaźnik śmiertelności na PIMS wynosi 1,5–2%, dlatego nie należy lekceważyć niepokojących objawów.

Jak przebiega leczenie zespołu pocovidowego?

Im szybciej rozpozna się zespół pocovidowy i rozpocznie leczenie, tym lepsze rokowania. Przy PIMS podaje się dożylnie immunoglobuliny (IVIG), a jeżeli te nie wpływają na zmniejszenie objawów, stosuje się glikokortykosteroidy i immunomodulujące leki biologiczne takie jak anakinra, tocilizumab czy infliksymab. Dodatkowo wdraża się leczenie przeciwkrzepliwe, wykorzystując kwas acetylosalicylowy lub heparynę. Doraźnie podawane są również leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i osłonowe.

Skuteczne leczenie pozwala na pełen powrót do zdrowia już po kilku dniach. Mimo to przez minimum 6 tygodni należy stawiać się na kontrole lekarskie i unikać zajęć sportowych.