Zapalenie oskrzeli jest jednym z najczęstszych schorzeń układu oddechowego, które dotyka miliony ludzi na całym świecie. Choroba ta charakteryzuje się stanem zapalnym błony śluzowej oskrzeli, co prowadzi do obrzęku i zwężenia dróg oddechowych. W wyniku tego pacjenci mogą doświadczać szeregu uciążliwych objawów, takich jak kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej oraz wydzielanie plwociny.
Istnieje wiele czynników, które mogą przyczyniać się do wystąpienia zapalenia oskrzeli, w tym infekcje wirusowe i bakteryjne, palenie tytoniu, zanieczyszczenie powietrza oraz alergie. Jakie są przyczyny i objawy zapalenia oskrzeli? Na czym polega leczenie tej choroby? Odpowiadamy!
Zapalenie oskrzeli to choroba układu oddechowego, która charakteryzuje się stanem zapalnym błony śluzowej oskrzeli. Oskrzele to cienkie, elastyczne rurki, które łączą tchawicę z pęcherzykami płucnymi, umożliwiając przepływ powietrza do i z płuc. W przypadku zapalenia oskrzeli błona śluzowa oskrzeli staje się podrażniona i obrzęknięta, co prowadzi do zwężenia dróg oddechowych. Choroba ta może być spowodowana przez różne czynniki, w tym infekcje bakteryjne, wirusowe, alergie, palenie papierosów czy zanieczyszczenie powietrza.
Zapalenie oskrzeli można podzielić na różne kategorie, zależnie od długości jego trwania. Wyróżnia się trzy stadia tej choroby.
Utrzymuje się przez okres krótszy niż 3 tygodnie, najczęściej ma swoje źródło w zakażeniu wirusowym.
Trwające od 3 do 8 tygodni, może być spowodowane nadreaktywnością oskrzeli po przebytej infekcji lub infekcją krztuścem.
Rozciąga się na ponad 8 tygodni, głównym czynnikiem wywołującym jest szkodliwe oddziaływanie środowiskowe, najczęściej związane z paleniem tytoniu.
Jakie są przyczyny zapalenia oskrzeli? Ostre infekcyjne zapalenie oskrzeli jest wywoływane najczęściej przez wirusy (adenowirusy, wirusy grypy, wirusy paragrypy, wirusy RS, ludzkie metapneumowirusy, rhinowirusy, koronawirusy), zdecydowanie rzadziej przez bakterie (pałeczki krztuśca, Mycoplasma pneumoniae).
Częstość występowania zapalenia oskrzeli wzrasta w okresie jesienno-zimowym, kiedy to zwiększa się rozprzestrzenianie infekcji drogą kropelkową. Oprócz infekcji innymi czynnikami predysponującymi do zapalenia oskrzeli mogą być:
Zazwyczaj zapalenie oskrzeli jest poprzedzone zapaleniem górnych dróg oddechowych, objawiającym się katarem i bólem gardła. Kilka dni potem pojawia się męczący, suchy kaszel, który następnie zmienia się w wilgotny. Może wystąpić krótkotrwałe podwyższenie temperatury ciała. Starsze dzieci odkrztuszają wydzielinę, niemowlęta i młodsze dzieci połykają odkrztuszoną wydzielinę, co może być przyczyną wymiotów.
Zakażenie wirusowe powoduje martwicę nabłonka dróg oddechowych. Przekrwienie i obrzęk błony śluzowej oskrzeli wraz ze złuszczonym nabłonkiem, zwiększoną ilością wydzieliny i skurczem mięśni gładkich powodują zwężenie światła oskrzeli. Odbudowa nabłonka oddechowego rozpoczyna się po tygodniu choroby. Skuteczny transport śluzu i pełna wydolność nabłonka powracają po około 3 miesiącach. Tak długi proces regeneracji nabłonka oddechowego tłumaczy występowanie u niektórych dzieci kaszlu poinfekcyjnego, będącego objawem niepełnowartościowości tego nabłonka po jego uszkodzeniu.
Objawy zapalenia oskrzeli:
U autorów starszych podręczników kryterium rozpoznania zapalenia oskrzeli stanowi obecność zmian osłuchowych: furczeń, rzężeń średnio- i grubobańkowych oraz świstów. Współcześnie warunkiem koniecznym do rozpoznania zapalenia oskrzeli jest kaszel, zazwyczaj z towarzyszącymi objawami zakażenia górnych dróg oddechowych, natomiast pozostałe elementy obrazu klinicznego występują lub nie – w zależności od rodzaju produkowanej wydzieliny i obecności obturacji oskrzeli. Zmiany osłuchowe natomiast, jeśli występują, mogą całkowicie ustępować po odkrztuszeniu.
Autorzy popularnego amerykańskiego podręcznika chorób zakaźnych u dzieci zauważają przy tym trafnie, że dla wielu zapracowanych lekarzy termin zapalenie oskrzeli może być czymś w rodzaju „kosza na śmieci”, do którego wrzuca się wszystkie dzieci ‘za bardzo chore, żeby rozpoznać przeziębienie, a za mało chore, żeby rozpoznać zapalenie płuc.
Jak leczyć zapalenie oskrzeli? W opinii rodziców zapalenie oskrzeli jest równoznaczne z ciężką chorobą, która wymaga podania antybiotyku. Tymczasem w przypadku jego rozpoznania leczenie jest czysto objawowe, mające na celu łagodzenie dolegliwości, ale nie wyeliminowanie przyczyny, jaką jest zakażenie wirusowe. W leczeniu zapalenia oskrzeli mają zastosowanie mukolityki, leki o działaniu wykrztuśnym, w szczególnych przypadkach leki przeciwkaszlowe, w razie skurczu oskrzeli leki rozszerzające oskrzela podawane wziewnie, ponadto nawilżanie otoczenia, oklepywanie. W ostrym zapaleniu oskrzeli nie zaleca się rutynowego stosowania antybiotyku. Przy kaszlu przedłużającym się >14 dni może być wskazane zastosowanie antybiotyku makrolidowego, szczególnie w przypadku podejrzenia krztuśca i jest to jedyne wskazanie do zastosowania antybiotyku.
Wspomaganie leczenia zapalenia oskrzeli jest istotne w celu przyspieszenia powrotu do zdrowia i złagodzenia objawów. Jak tego dokonać? Warto pamiętać o kilku skutecznych sposobach, które mogą pomóc w procesie leczenia:
Zapalenie oskrzeli to choroba zakaźna, która ma tendencję do łatwego rozprzestrzeniania się. Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania, warto pamiętać o kilku kluczowych zaleceniach:
Często objawy zapalenia oskrzeli mogą być bardzo nasilone i męczące, jednak zazwyczaj nie wiążą się z poważnymi powikłaniami. Ostre zapalenie oskrzeli zwykle samoistnie ustępuje i nie przechodzi w postać przewlekłą. Najczęstszym powikłaniem jest przedłużający się kaszel, który może utrzymywać się nawet przez kilka tygodni po wyzdrowieniu. Nadkażenia bakteryjne są rzadkością, ale u dzieci mogą wystąpić w postaci zapalenia ucha. Warto natomiast pamiętać, że u osób z przewlekłymi chorobami układu oddechowego może dojść do zaostrzenia choroby podstawowej oraz większego ryzyka infekcji bakteryjnych. W rzadszych przypadkach może dojść do rozwoju zapalenia płuc.
Podsumowując, zapalenie oskrzeli jest częstym schorzeniem układu oddechowego, spowodowanym infekcjami wirusowymi lub bakteryjnymi. W większości przypadków przebieg choroby jest łagodny — jej leczenie opiera się na minimalizowaniu objawów i wspieraniu organizmu w procesie zdrowienia. W przypadku wystąpienia symptomów wskazujących na zapalenie oskrzeli należy skonsultować się z lekarzem w celu zapewnienia odpowiedniej diagnostyki i terapii.
Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krztusiec to ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego, która charakteryzuje się między innymi napadami silnego kaszlu. Choć chorobie można zapobiegać dzięki szczepieniom, w ostatnich latach dochodzi do wyraźnego wzrostu zachorowalności, zwłaszcza wśród osób dorosłych. Wyjaśniamy. jak można zarazić się krztuścem i kto powinien poddać się szczepieniom ochronnym.
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?