Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Toksoplazmoza jest chorobą pasożytniczą, wywoływaną przez sporowce (apikompleksy) Toxoplasma gondii. Do zarażenia dochodzi m.in. poprzez kontakt z odchodami zwierząt, które są ich nosicielami, spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa lub poprzez transfuzję krwi. Pasożyt potrafi także przekraczać barierę krew-łożysko, prowadząc do wystąpienia toksoplazmozy wrodzonej u płodu.
Wiele osób wie, że istnieje ryzyko zarażenia się toksoplazmozą podczas kontaktu z kotami. Częściej chorują na nią koty wychodzące i dzikie, ponieważ pasożyt infekuje małe gryzonie, wpływając na ich zachowanie tak, aby stały się one łatwą ofiarą dla drapieżników. Następnie pasożyt rozmnaża się płciowo w organizmie kotów, a powstałe tak oocysty są wydalane razem z kałem.
Oocysty toksoplazmozy mogą przetrwać miesiące, czekając na kolejnego nosiciela. Człowiek jest dla Toxoplasma gondii żywicielem pośrednim, w dodatku raczej niekorzystnym z punktu widzenia pasożyta, który nie może rozmnażać się w ludzkim organizmie ani przenieść się z niego na kota, będącego jego żywicielem ostatecznym.
Do zakażenia toksoplazmozą najczęściej dochodzi drogą pokarmową. Toksoplazmoza wrodzona przenoszona jest natomiast z matki na płód. Najważniejsze drogi przenoszenia się choroby:
Objawy toksoplazmozy zależą od tego, czy mamy do czynienia z postacią wrodzoną, czy nabytą, a także od odporności zakażonej osoby.
W 90% przypadków toksoplazmoza węzłowa przebiega bezobjawowo, natomiast tylko u 10% zakażonych osób pojawiają się objawy zakażenia. Występuje wówczas powiększenie węzłów chłonnych. Pojawiają się także objawy grypopodobne, takie jak bóle głowy oraz mięśni, gorączka i ogólne osłabienie organizmu. W przypadku osób z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym, rzadko dochodzi także do takich konsekwencji, jak zapalenie płuc czy zapalenie wątroby.
Nieco inaczej sytuacja wygląda jednak u osób, u których występuje niedobór odporności. W ich przypadku zakażenie opisywanym pierwotniakiem może powodować takie konsekwencje, jak zapalenie mózgu, zapalenie płuc, zapalenie siatkówki czy też zapalenie mięśnia sercowego. W takich sytuacjach konieczne jest wdrożenie specjalistycznego leczenia i obserwacja pacjentów.
Dotyczy przypadku przeniesienia toksoplazmozy z matki na płód. Do najcięższej postaci dochodzi w wyniku zarażenia płodu w pierwszym trymestrze ciąży. Może rozwinąć się tzw. triada Sabina-Pinkertona, czyli:
Co roku diagnozuje się ok. 190 000 przypadków toksoplazmozy wrodzonej. Ze względu na to, że łożysko stanowi naturalną barierę, utrudniającą wniknięcie T. gondii do organizmu rozwijającego się płodu, w pierwszym trymestrze ciąży tylko w 10% przypadków zakażenia matki, toksoplazmoza wrodzona rozwija się u dziecka. Odsetek zachorowań zwiększa się jednak wraz z postępem ciąży, wynosząc ok. 30% w drugim trymestrze oraz 60-70% w trzecim.
Jest to szczególna forma choroby, dotykająca zwykle pacjentów z obniżoną odpornością lub dzieci z toksoplazmozą wrodzoną. Najczęściej objawia się jako zapalenie siatkówki lub naczyniówki oka. Mogą pojawić się problemy z widzeniem, w postaci rozmazanego obrazu lub mętów (muszek). Toksoplazmoza oczna atakuje zwykle jedno oko, a charakterystyczne dla niej są okresy remisji i nawrotów.
Diagnostyka toksoplazmozy opiera się na badaniach serologicznych, które umożliwiają wykrycie obecności swoistych przeciwciał w surowicy krwi osoby zakażonej. Przeciwciała IgM oraz wysokie stężenie przeciwciał IgG wskazuje na świeże, nabyte zakażenia Toxoplasma gondii. Natomiast u osób z przebytą wcześniej infekcją, obserwuje się małe stężenie przeciwciał IgG i brak przeciwciał IgM.
W niektórych przypadkach, w celu potwierdzenia toksoplazmozy, konieczne jest pobranie próbki płynu mózgowo-rdzeniowego lub też płynu owodniowego (u kobiet w ciąży). Badanie to jest bardziej inwazyjne, ale pozwala na bezpośrednie wykrycie materiału genetycznego Toxoplasma gondii. Diagnoza toksoplazmozy w Polsce jest dostępna zarówno w publicznych placówkach medycznych, jak i w prywatnych laboratoriach.
W przypadku podejrzeń toksoplazmozy wrodzonej, proces diagnostyczny rozpoczyna się od oceny stanu klinicznego dziecka, uwzględniając typowe objawy, takie jak powiększenie wątroby i śledziony, żółtaczka, niedorozwój w życiu płodowym, skurcze mięśniowe, a także badanie głowy w celu wykluczenia ewentualnych uszkodzeń mózgu.
Przeprowadza się także badania krwi matki dziecka, które obejmują testy serologiczne, mające na celu wykrycie obecności przeciwciał IgM i IgG, skierowanych przeciwko T. gondii. Wyniki tych testów mogą dostarczyć informacji na temat infekcji matki i oceny ryzyka dla dziecka. Dodatkowo, może być pobrana próbka płynu mózgowo-rdzeniowego dziecka. Badanie to pozwala na bezpośrednie wykrycie materiału genetycznego pasożyta.
Noworodki z podejrzeniem toksoplazmozy powinny być również poddane badaniom obrazowym, takim jak ultrasonografia głowy, które pozwalają na ocenę ewentualnych uszkodzeń mózgu lub oczu. Z kolei ocena wzroku przez okulistę pozwala wykryć zmiany w siatkówce.
W przypadku potwierdzenia diagnozy toksoplazmozy u noworodka, konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, opartego na farmakoterapii. Wczesne rozpoznanie jest kluczowe dla minimalizowania ewentualnych powikłań.
Przeniesienie zakażenia toksoplazmozą z matki na płód może mieć miejsce w każdym trymestrze ciąży. Warto jednak zaznaczyć, że konsekwencje dla płodu są najpoważniejsze, jeśli do zakażenia dojdzie w pierwszym trymestrze. Choroba może powodować poważne wady wrodzone, takie jak mikrocefalia (małogłowie), upośledzenie umysłowe, wrodzone wady serca, zaćma czy upośledzenie słuchu. Niestety, konsekwencją zakażenia może być także poronienie lub obumarcie płodu.
Jeśli zakażenie T.gondii wystąpi w drugim lub trzecim trymestrze ciąży, ryzyko powikłań dla płodu jest mniejsze. Jednakże nawet w późniejszych etapach ciąży, zakażenie toksoplazmozą może prowadzić do uszkodzenia oczu i mózgu.
W przypadku zakażenia toksoplazmozą w trakcie ciąży, konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich badań i ścisłe monitorowanie rozwijającego się płodu. Badania diagnostyczne, takie jak testy serologiczne czy badania ultrasonograficzne, są istotne w celu oceny stanu zdrowia płodu i wczesnego wykrycia ewentualnych powikłań.
Sposób leczenia toksoplazmozy zależy od wieku pacjenta, nasilenia objawów oraz ewentualnych powikłań. W przypadku łagodnego przebiegu choroby u osób z prawidłowym układem odpornościowym, leczenie może nie być konieczne. Zaleca się tylko regularne monitorowanie stanu zdrowia pacjenta, co umożliwi szybkie wdrożenie ewentualnego leczenia, jeśli okaże się ono konieczne.
W przypadku cięższych postaci choroby lub u osób z osłabionym układem odpornościowym, stosuje się farmakoterapię. Powszechne leki przeciwpasożytnicze, stosowane przy zarażeniu T. gondii, to m.in. pirymetamina, sulfadiazyna i spiramycyna.
U ciężarnych główny celem jest zmniejszenie ryzyka transmisji infekcji na płód. W tym celu stosuje się substancje aktywne, takie jak spiramycyna oraz sulfadoksyna w połączeniu z pirymetaminą. W przypadku powikłań toksoplazmozy wrodzonej, takich jak zajęcie oczu, zapalenie mózgu czy wady neurologiczne, konieczne może być długotrwałe i kompleksowe leczenie oraz rehabilitacja.
Podstawą, a więc bazą, niezbędną do utrzymania prawidłowej postawy ciała oraz wszystkich funkcji życiowych jest zdrowy kręgosłup w asyście pozostałych części układu ruchu, czyli układu kostno-mięśniowego. Kręgosłup oraz szkielet stanowią fundament właściwej postawy każdego człowieka, trzymający w „ryzach” wszystkie układy narządów. Wszelkie niepokojące objawy, związane z układem kostno-mięśniowym konsultować należy natomiast z lekarzem ortopedą.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krztusiec to ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego, która charakteryzuje się między innymi napadami silnego kaszlu. Choć chorobie można zapobiegać dzięki szczepieniom, w ostatnich latach dochodzi do wyraźnego wzrostu zachorowalności, zwłaszcza wśród osób dorosłych. Wyjaśniamy. jak można zarazić się krztuścem i kto powinien poddać się szczepieniom ochronnym.
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
