Hemoroidy – przyczyny, objawy, jak wyglądają żylaki odbytu?

Hemoroidy – przyczyny

Choroba hemoroidalna jest skutkiem zmian patologicznych zachodzących w fizjologicznie występujących strukturach naczyniowych w kanale odbytu – guzkach krwawniczych. Samo zatem określenie guzki krwawnicze nie jest patologią, ale strukturą anatomiczną. W codziennej praktyce lekarskiej, a także wśród pacjentów, hemoroidy, żylaki odbytu czy właśnie guzek krwawniczy traktowane są jako patologiczne poszerzenie i powiększenie tych fizjologicznych struktur. W warunkach fizjologicznych odpowiadają za utrzymanie prawidłowego ciśnienia spoczynkowego w kanale odbytu oraz uszczelniają kanał odbytu, biorąc udział w regulacji mechanizmów kontroli defekacji (wypróżnień). W warunkach patologicznych dochodzi do ich powiększenia, przez co wystają do światła kanału odbytu i są narażone na uszkodzenia podczas pasażu stolca, a także mają tendencję do przemieszczania się.

Objawy hemoroidów – jak wyglądają?

Głównymi objawami hemoroidów są krwawienia z odbytu oraz wypadanie guzków. Jeśli nie współistnieje stan zapalny lub zakrzepica w obrębie guzka, zmiany są raczej niebolesne, ból pojawia się okresowo podczas defekacji lub podczas zaostrzeń. Może wówczas dołączyć się świąd w okolicy odbytu, obrzęk, brudzenie bielizny kałem lub surowiczo-śluzową wydzieliną. Powtarzające się i obfitsze krwawienia mogą doprowadzić do niedokrwistości.

Stopień wypadania guzków stanowi kryterium klasyfikacji zaawansowania choroby, na podstawie której podejmowane są decyzje terapeutyczne (skala Parksa):

• stopień I – guzki odbytu uwypuklają się wyłącznie do światła kanału odbytu, nie wychodzą na zewnątrz;
• stopień II – podczas defekacji guzki uwidaczniają się i są wyczuwalne na brzegu odbytu, samoistnie wracają do wnętrza kanału po zakończeniu parcia;
• stopień III – wypadające podczas defekacji guzki wymagają ręcznego odprowadzenia.
• stopień IV – guzki znajdują się na zewnątrz, nie dają się wprowadzić do wnętrza kanału;

Hemoroidy – metody leczenia

Postępowanie lecznicze zależy od stopnia zaawansowania choroby. Składają się na nie metody niefarmakologiczne, farmakologiczne i zabiegowe.

Leczenie niefarmakologiczne hemoroidów

Ogromne znaczenie ma zapobieganie zaparciom. Najważniejszą rolę odgrywa tu leczenie dietetyczne, aktywność fizyczna oraz wypijanie odpowiedniej ilość płynów (ok. 2-2,5l/dobę). Dieta powinna być bogata w produkty zawierające błonnik, a uboga w pokarmy zapierające (ryż, kakao).

Istotna jest również zmiana złych nawyków podczas defekacji: unikanie wstrzymywania defekacji i naturalnego odruchu parcia na stolec, przebywanie w toalecie nie dłużej niż jest to konieczne oraz dbanie o higienę okolicy odbytu. Zaleca się stosowanie delikatnego papieru toaletowego oraz mycie okolicy odbytu każdorazowo po defekacji, unikanie mechanicznych uszkodzeń, odparzeń i maceracji skóry okolicy analnej. Pomocne mogą okazać się także ćwiczenia mięśni krocza polegające na ich napinaniu z jednoczesnym zaciskaniem zwieracza odbytu. Ich skuteczność zależy jednak od regularności wykonywania.

Leczenie farmakologiczne

Ma ono na celu łagodzenie objawów. Dostępne są liczne preparaty do stosowania miejscowego w postaci czopków, maści i kremów na hemoroidy. Wykazują one działanie przeciwbólowe, ściągające, przeciwzapalne, przeciwobrzękowe i zwiększające napięcie ściany naczyń żylnych. Leczenie miejscowe powinno być stosowane doraźnie, w okresie zaostrzeń. Pomocne mogą się także okazać ciepłe nasiadówki, stosowane jednak niezbyt często i trwające niezbyt długo, gdyż wówczas nasilają dolegliwości.

Hemoroidy – leczenie zabiegowe

Zaleca się je pacjentom, jeśli leczenie zachowawcze staje się nieskuteczne. Leczenie instrumentalne wykonywane jest w znieczuleniu miejscowym, w warunkach ambulatoryjnych (techniki: skleroterapia, diatermia dwubiegunowa, koagulacja w podczerwieni, podwiązanie opaskami [najmniej nawrotów]). Leczenie operacyjne może być prowadzone kilkoma metodami i polega na usunięciu zmienionej chorobowo tkanki hemoroidalnej lub podwiązaniu naczyń doprowadzających.