Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Opryszczka jest chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirusy opryszczki – HSV-1 lub HSV-2. Dolegliwość ta może przynieść znaczny dyskomfort oraz wpłynąć na jakość życia pacjentów. W jaki sposób? Jak leczyć opryszczkę wargową? Jak skutecznie minimalizować ryzyko ponownego wystąpienia infekcji? Odpowiadamy!
Wirus opryszczki, znany również jako Herpes Simplex Virus (HSV), to rodzaj wirusa z rodziny Herpesviridae. Wirus ten występuje w dwóch typach: HSV-1 i HSV-2. HSV-1 zazwyczaj odpowiedzialny jest za infekcje w okolicach ust, twarzy i gardła, takie jak opryszczka wargowa. HSV-2 jest natomiast głównym źródłem infekcji narządów płciowych. Wirus opryszczki pozostaje w organizmie przez całe życie po zakażeniu, przechodząc w stan utajony i reaktywując się pod wpływem różnych czynników, takich jak osłabienie układu immunologicznego czy stres.
Do zakażenia wirusem opryszczki dochodzi najczęściej poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą lub rzadziej – z przedmiotem, którego używała zakażona osoba. Wirus opryszczki wnika do organizmu poprzez nieuszkodzone i uszkodzone błony śluzowe oraz uszkodzoną skórę. W przypadku opryszczki wargowej, zakażenie często przenosi się przez dotyk lub pocałunek z osobą, która ma aktywną infekcję lub u której wirus pozostaje w stadium utajonym. Natomiast opryszczka narządów płciowych przenosi się głównie drogą płciową – zarówno podczas kontaktu płciowego, jak i oralno-genitalnego. W przypadku dzieci, wirus może być przenoszony z matki na dziecko – zarówno podczas porodu, jak i po porodzie.
Co może być powodem reaktywacji wirusa opryszczki? Przede wszystkim są to czynniki, prowadzące do osłabienia organizmu, takie jak:
Istnieją dwa typy opryszczki:
Oprócz typowych obszarów, opryszczka pojawia się także w innych miejscach na ciele:
Najczęstszą formą opryszczki jest ta, która pojawia się na wargach i okolicach ust. Charakteryzuje się ona drobnymi skupiskami pęcherzyków zapalnych, które zazwyczaj lokalizują się w kącikach ust lub na granicy warg i skóry twarzy. Chociaż zazwyczaj przebiega łagodnie, jej objawy mogą być dość niekomfortowe. Opryszczka na ustach często rozpoczyna się od charakterystycznego uczucia świądu, pieczenia i nadwrażliwości w okolicach ust. U wielu pacjentów chorobie towarzyszą objawy, podobne do przeziębienia, takie jak:
Opryszczkę narządów płciowych wywołuje wirus opryszczki pospolitej HSV-1 oraz HSV-2. Przeniesienie infekcji następuje głównie poprzez kontakt z osobą, która jest już nosicielem wirusa. Wilgotna skóra, wyścielająca jamę ustną, narządy płciowe i okolicę odbytu, jest szczególnie podatna na infekcje. W konsekwencji, wirus najczęściej przenosi się między osobami podczas kontaktu seksualnego, włączając w to zarówno stosunek płciowy, jak i aktywność seksualną oralną oraz analną. Z tego powodu, istotne jest zachowanie odpowiedniej ostrożności i ochrony (np. stosowanie prezerwatyw) – dzięki temu możliwe jest zminimalizowanie ryzyka przeniesienia wirusa opryszczki.
Opryszczka to schorzenie, które najczęściej dotyka skórę oraz błony śluzowe. Jej nadejście zazwyczaj sygnalizują wczesne objawy ogólne takie jak:
Po kilku dniach pojawiają się charakterystyczne wykwity skórne w postaci małych pęcherzyków, wypełnionych klarownym płynem. Te delikatne zmiany po pewnym czasie pękają, pozostawiając nadżerki oraz owrzodzenia. W większości przypadków zmiany goją się samoistnie i nie wymagają interwencji leczniczej. W obszarze twarzy i głowy, opryszczka często pojawia się na wargach oraz skórze twarzy, jednak istnieją również przypadki, gdy atakuje ona jamę ustną i gardło, wywołując towarzyszące symptomy, takie jak gorączka oraz ogólne osłabienie.
Rozpoznanie opryszczki opiera się często na charakterystycznym wyglądzie jej wykwitów, co umożliwia lekarzom postawienie właściwej diagnozy na podstawie przeprowadzenia oględzin zmiany. W sytuacjach bardziej zaawansowanych lub w przypadku inwazyjnych zakażeń zaleca się dodatkowe badania pomocnicze. Należą do nich:
Najczęstszą metodą diagnostyczną jest test, umożliwiający wykrycie wirusa (bazujący na metodzie PCR), który obejmuje badanie wymazów lub próbek tkankowych z obszarów, dotkniętych opryszczką. Próbki są następnie analizowane w laboratorium, w celu wykrycia DNA wirusa opryszczki. Testy te mogą określić, czy infekcja jest wywołana przez wirusa typu 1 (HSV-1), czy typu 2 (HSV-2), co ma znaczenie w kontekście dobrania odpowiedniej metody leczenia.
Warto wspomnieć również o testach serologicznych, które pozwalają na stwierdzenie obecności przeciwciał przeciwko wirusowi opryszczki w surowicy krwi. Testy te mogą pomóc ustalić, czy dana osoba jest nosicielem wirusa opryszczki, co może być przydatne w przypadku wyjaśniania przyczyn nawracających infekcji lub analizy ryzyka przeniesienia wirusa.
W przypadku łagodnych objawów opryszczki, warto sięgnąć po miejscowe leki przeciwwirusowe, takie jak:
W cięższych przypadkach lub wtedy, gdy infekcja dotyka obszarów wrażliwych, lekarz może zalecić leczenie przeciwwirusowe w postaci doustnych tabletek. Leki przeciwwirusowe, takie jak acyklowir, walacyklowir czy famcyklowir, działają hamująco na namnażanie się wirusa, co przyspiesza gojenie się zmian skórnych oraz zmniejsza intensywność objawów. Wprowadzenie leczenia we wczesnym etapie infekcji może ograniczyć nasilenie objawów i skrócić czas trwania opryszczki.
W przypadku częstych nawrotów opryszczki, lekarz może zalecić terapię przewlekłą, polegającą na stosowaniu leków przeciwwirusowych przez dłuższy czas. To podejście może pomóc w kontrolowaniu częstotliwości oraz nasilenia nawrotów. Warto jednak pamiętać, że leczenie prowadzi tylko do zmniejszenia nasilenia objawów i skrócenia czasu ich trwania, a nie powoduje eliminacji wirusa z organizmu.
Mając do czynienia z ograniczonymi i łagodnymi objawami nawracającej opryszczki, istnieje kilka pomocnych metod, które mogą przynieść ulgę i przyspieszyć proces gojenia zmian skórnych. W takich przypadkach, wielokrotne aplikacje okładów z naturalnych składników, takich jak czosnek, cebula, aloes czy sok z cytryny, mogą okazać się skuteczne. Dodatkowo, warto rozważyć również wykorzystanie naparu z melisy lub przygotowanych roztworów, zawierających kwas acetylosalicylowy, sodę oczyszczoną lub ocet – mogą one przyczynić się do złagodzenia objawów i przyspieszenia gojenia.
Opryszczka zazwyczaj wygasa (przechodzi w fazę „uśpienia”), nie pozostawiając po sobie żadnych śladów. Niemniej jednak, niewłaściwa pielęgnacja i nieleczona opryszczka mogą skutkować pojawieniem się powikłań. Wśród nich można wymienić:
U noworodków możliwe jest wystąpienie rozległych wykwitów pęcherzykowych na skórze, co może wywołać:
Aby uniknąć zakażenia wirusem opryszczki, istotne jest przestrzeganie kilku ważnych kroków higieny i zdrowego stylu życia, w tym:
Podsumowując, opryszczkę, wywołaną przez wirusy HSV, można leczyć za pomocą różnych metod. Warto pamiętać, że dostępne są preparaty przeciwwirusowe – zarówno w postaci doustnej, jak i miejscowej, które skracają czas trwania objawów oraz zmniejszają nasilenie infekcji , jednak nie prowadzą do wyeliminowania wirusa z organizmu.W razie jakichkolwiek wątpliwości lub nawracających objawów należy skonsultować się z lekarzem w celu dopasowania indywidualnego planu leczenia.
Konsultacja merytoryczna lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Bibliografia:
Szumy uszne, określane jako tinnitus, to stosunkowo częsta dolegliwość akustyczna, utrudniająca codzienne funkcjonowanie.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
Ciśnienie oczne, określane też jako ciśnienie wewnątrzgałkowe albo śródgałkowe, jest to ciśnienie wywierane przez płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę.
