Halitoza, czyli nieprzyjemny zapach z ust nazywany również nieświeżym oddechem najczęściej pochodzi z jamy ustnej – jest wynikiem niedostatecznej higieny, zmniejszonego wydzielania śliny albo chorób zębów, przyzębia lub dziąseł. Zdarza się jednak, że u pacjentów halitoza powstaje na skutek innych schorzeń, których nie powinno się bagatelizować. Co może powodować nieświeży oddech i kiedy powinno się ten problem skonsultować z lekarzem?

Halitoza to nieprzyjemny zapach z ust wydobywający się w trakcie wydychania powietrza. Wyczuwają go zarówno pacjenci mający tę dolegliwości, jak i ludzie w ich otoczeniu. Halitozę dzieli się na

prawdziwą – zapach da się wyczuć obiektywnie oraz
rzekomą – tylko osoba mająca ten problem ma wrażenie przykrego zapachu, a nie potwierdza tego ani badanie halimetrem, ani nikt z bliskich pacjenta.

Wśród halitozy prawdziwej wyróżnia się:

halitozę fizjologiczną, w której nieprzyjemny zapach pojawia się np. po przebudzeniu (co wynika ze zmniejszonej produkcji śliny w nocy) i znika po umyciu zębów albo spożyciu pokarmu oraz
halitozę patologiczną spowodowaną chorobą lub innym problemem zdrowotnym.

Oprócz tego istnieje również halitofobia, czyli lęk przed nieprzyjemnym oddechem, który często występuje u osób z halitozą rzekomą.

Przyczyny nieświeżego oddechu

Halitoza patologiczna w 90 procentach przypadków pochodzi z jamy ustnej lub gardła. Wśród przyczyn przykrego oddechu wymienia się: niedostateczną higienę jamy ustnej, choroby zębów, przyzębia i dziąseł (m.in. otwarta zgorzel miazgi, parodontoza, bakteryjne choroby przyzębia, stany zapalne dziąseł), choroby błony śluzowej jamy ustnej (m.in. przetoki, owrzodzenia), zmniejszone wydzielanie śliny (w wyniku niektórych chorób, uszkodzenia ślinianek lub przyjmowania wybranych leków), nalot na tylnej części języka (czyli siedlisko bakterii beztlenowych) oraz problemy z migdałkami (zapalenie migdałków, ropień, kamienie migdałkowe).

Halitoza – inne przyczyny

Zdarza się jednak, że pacjenci skarżą się na nieprzyjemny zapach z ust, który wynika z przyczyn niezwiązanych z problemami w jamie ustnej. Nieświeży oddech powodują również m.in.: zapalenie zatok przynosowych, ciało obce zalegające w jamie nosowej, ropień płuca, rozstrzenie oskrzeli, nadkażenie grzybicze dolnych dróg oddechowych, uchyłki przełyku, zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do jamy ustnej np. w przebiegu choroby refluksowej żołądka, zapalenie błony śluzowej żołądka, nieprawidłowe przechodzenie pokarmu przez przełyk, niewydolność wątroby, kwasica ketonowa oraz mocznica.

Dodatkowo nieświeży oddech może występować u pacjentów z nowotworami jamy nosowej, płuca, przełyku i żołądka.

Nieświeży oddech – kiedy zgłosić się do lekarza?

Każdy, kto ma problem z halitozą prawdziwą, powinien najpierw zastanowić się, czy nieprzyjemny zapach z ust nie wynika z nieprawidłowej higieny jamy ustnej – świadomego pomijania szczotkowania zębów, unikania używania nici dentystycznych czy niedokładnego mycia przestrzeni międzyzębowych albo z wielogodzinnych przerw między posiłkami i wypijanymi płynami. Często to właśnie te przyczyny powodują halitozę. Da się je wyeliminować samodzielnie, tym samym pozbywając się problemu nieświeżego oddechu.

Jeżeli mimo zmiany nawyków i zachowań nieprzyjemny zapach się utrzymuje, warto skonsultować się z lekarzem. To on na podstawie wywiadu i ewentualnych badań będzie mógł stwierdzić, z czego wynika halitoza. Prawdopodobnie zaleci również działania profilaktyczne takie jak zwiększenie higieny jamy ustnej – czyszczenie języka, płukanie jamy ustnej płynami przeznaczonymi do tego celu i usunięcie kamienia nazębnego, wyeliminowanie papierosów, rezygnację z warzyw takich jak czosnek i cebula, picie zielonej herbaty, dbanie o odpowiednie nawodnienie oraz żucie bezcukrowej gumy.

Dodatkowo, czasami w trakcie wizyty lekarskiej przeprowadza się badanie halimetrem, czyli czujnikiem elektrochemicznym, który wykrywa związki siarki w wydychanym powietrzu i reaguje na nie, generując sygnał. W ten sposób potwierdza się halitozę.