Kalkulator BMI – jak obliczyć wskaźnik masy ciała?

Powrót

BMI, czyli Body Mass Index (Wskaźnik Masy Ciała), to prosty i powszechnie stosowany sposób oceny, czy masa ciała danej osoby jest prawidłowa w stosunku do jej wzrostu. Warto jednak bliżej przyjrzeć się temu wskaźnikowi, ponieważ choć jest pomocnym narzędziem, to coraz częściej mówi się o tym, że nie jest idealnym parametrem do oceny prawidłowej masy ciała. W tym artykule dowiesz się co to jest wskaźnik BMI, jak go obliczyć, jakie są normy, w jakich przypadkach można z niego korzystać, a także jakie zmiany w stylu życia należy wprowadzić, gdy wskaźnik BMI świadczy o niedowadze lub nadwadze czy otyłości.

Czym jest BMI?

BMI to wskaźnik opracowany przez belgijskiego statystyka Adolfa Queteleta w XIX wieku. Jego celem było stworzenie prostego narzędzia umożliwiającego ocenę, czy masa ciała jest odpowiednia w stosunku do wzrostu. Oblicza się go, dzieląc masę ciała w kilogramach przez kwadrat wzrostu w metrach. Wynik tego równania porównuje się następnie z przyjętymi normami, które pozwalają określić, czy osoba ma niedowagę, prawidłową masę ciała, nadwagę czy otyłość.

BMI stało się powszechnie stosowane ze względu na swoją prostotę i możliwość szybkiej oceny stanu zdrowia populacji. Jego popularność wynika z łatwości użycia i możliwości porównania wyników w różnych grupach ludności. Choć jest on powszechnie stosowaną metodą, należy pamiętać, że wskaźnik ten jest orientacyjny, a w przypadku dokładnego określenia stanu zdrowia należy patrzeć na dodatkowe parametry ciała.

Kalkulator BMI – jak obliczyć wskaźnik masy ciała?

W celu obliczenia BMI, należy znać swoją masę ciała oraz wzrost. Wzór na obliczenie BMI jest następujący:

Przykładowo, osoba ważąca 70kg i mająca 1,75m wzrostu miałaby BMI obliczone w następujący sposób:

Wynik BMI wynoszący około 22,86 mieści się w normie, co oznacza, że masa ciała tej osoby jest prawidłowa w stosunku do jej wzrostu.

W Internecie dostępne są kalkulatory BMI. Pozwalają one na szybkie i łatwe obliczenie wskaźnika, co jest szczególnie przydatne dla osób, które nie chcą wykonywać obliczeń samodzielnie. Wystarczy wpisać swoją masę ciała oraz wzrost, a kalkulator automatycznie poda wynik.

BMI – normy

Normy BMI zostały określone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i prezentują się następująco:

  • BMI poniżej 18,5: Niedowaga;
  • BMI 18,5-24,9: Prawidłowa masa ciała;
  • BMI 25-29,9: Nadwaga;
  • BMI 30-34,9: Otyłość I stopnia;
  • BMI 35-39,9: Otyłość II stopnia;
  • BMI powyżej 40: Otyłość III stopnia (otyłość skrajna).

Należy jednak pamiętać, że te kategorie mogą nie być w pełni odpowiednie dla każdej osoby. Na przykład, osoby o dużej masie mięśniowej mogą mieć wysokie BMI, mimo że ich masa ciała jest zdrowa. Dlatego zawsze warto konsultować wyniki BMI z innymi wskaźnikami związanymi ze stanem zdrowia ze specjalistą, jak np. dietetyk lub lekarz.

BMI – wady i zalety

Zalety BMI:

  1. Prostota: Obliczenie BMI jest szybkie i nie wymaga specjalistycznego sprzętu, dzięki czemu każdy jest w stanie sam obliczyć ten parametr i zorientować się, czy masa ciała jest prawidłowa.
  2. Powszechność: Jest to wskaźnik globalnie uznawany i stosowany w gabinetach lekarskich, a przede wszystkim  w badaniach epidemiologicznych.
  3. Dostępność: Istnieje wiele kalkulatorów BMI dostępnych online oraz w aplikacjach mobilnych, dzięki czemu każdy z łatwością może kontrolować masę ciała.

Wady BMI:

  1. Brak różnicowania między tkanką tłuszczową a mięśniową: Nie bierze pod uwagę takich czynników jak masa mięśniowa, gęstość kości oraz ilość i rozmieszczenie tłuszczu. Oznacza to, że osoby o dużej masie mięśniowej, jak sportowcy, mogą być klasyfikowane jako osoby z nadwagą lub otyłością, nawet jeśli ich procent tkanki tłuszczowej jest niewielki.
  2. Nie uwzględnia dystrybucji tłuszczu: BMI nie pokazuje, gdzie tłuszcz jest zgromadzony, co ma znaczenie dla ryzyka rozwoju chorób metabolicznych (np. tłuszcz w obrębie jamy brzusznej jest bardziej niebezpieczny niż tłuszcz w innych częściach ciała).
  3. Nieodpowiedni dla dzieci i osób starszych: BMI nie zawsze jest odpowiedni dla dzieci i osób starszych, ponieważ nie uwzględnia zmian w składzie ciała związanych z wiekiem i rozwojem.
  4. Może mieć negatywne skutki psychologiczne: Ze względu na łatwość i powszechność wykorzystywania tego parametru, u niektórych, zwłaszcza w przypadku osób zmagających się z problemami z postrzeganiem własnego ciała, może prowadzić do zbyt dużego przywiązania się do tego wskaźnika i powodować presje osiągnięcia określonego BMI. Co w konsekwencji może skutkować niezdrowymi zachowaniami żywieniowymi, zaburzeniami odżywiania i zniekształconego postrzegania własnego ciała.
  5. Lekceważenie innych parametrów w ocenie stanu zdrowia: Wykorzystywanie i skupienie się na BMI jako jedynym wskaźniku zdrowia może prowadzić do zaniedbania innych ważnych aspektów dobrego samopoczucia, takich jak zdrowie psychiczne i ogólna sprawność organizmu.
e-recepta

Wskaźnik BMI u dzieci

BMI dla dzieci jest obliczane podobnie jak dla dorosłych, ale wyniki są interpretowane w inny sposób. U dzieci i młodzieży BMI jest porównywane do norm dla odpowiedniej grupy wiekowej i płciowej, co pozwala określić, czy dziecko ma niedowagę, prawidłową masę ciała, nadwagę czy otyłość. Jest to możliwe za pomocą siatek centylowych.

Jak korzystać z siatek centylowych, by sprawdzić normy BMI?

Po pierwsze, należy znać masę ciała i wzrost dziecka, a następnie obliczyć wskaźnik BMI. Następnie odszukać odpowiednią siatkę centylową dla chłopca lub dziewczynki i nanieść te dane na wykres. Na linii poziomej siatki centylowej należy znaleźć wiek dziecka, natomiast na linii pionowej z lewej strony wartość BMI. Następnie wyznaczamy punkt, w miejscu przecięcia dwóch linii.

Wyniki, które znajdą się pomiędzy 3 a 97 centylem mieszczą się w zakresie tzw. szerokiej normy. Jeżeli dziecko znajduje się na 50 centylu, oznacza to, że jego cecha jest taka, jak średnia jej wartość w populacji. Wyniki wyższe (powyżej 97), bądź niższe (poniżej 3 centyla) wymagają konsultacji z lekarzem.

Jak interpretować wyniki BMI na siatce centylowej?

  • poniżej 3. centyla: Niedowaga;
  • między 3. a 85. percentylem: Prawidłowa masa ciała;
  • pomiędzy 90-97. centyla: Nadwaga;
  • powyżej 97. centyla: Otyłość.

Monitorowanie BMI u dzieci jest bardzo ważne, ponieważ nadwaga i otyłość w wieku dziecięcym mogą wpływać na rozwój problemów zdrowotnych w przyszłości, takich jak cukrzyca typu 2, choroby serca i problemy z samooceną.

Wskaźnik BMI poniżej normy – jakie działanie wprowadzić w przypadku niedowagi?

Niedowaga może wskazywać na niedobór masy ciała, co może wiązać się z różnymi problemami zdrowotnymi, takimi jak osłabiony układ odpornościowy, niedobory składników odżywczych oraz problemy z płodnością. W przypadku niedowagi, warto podjąć następujące kroki:

  1. Konsultacja z lekarzem: Zasięgnięcie porady medycznej jest kluczowe, aby wykluczyć ewentualne problemy zdrowotne, takie jak zaburzenia odżywiania czy choroby przewlekłe.
  2. Zwiększenie kaloryczności diety: Wprowadzenie do diety większej ilości kalorii poprzez spożywanie pełnowartościowych, bogatych w składniki odżywcze i białko pokarmów.
  3. Regularne posiłki: Stosowanie regularnych posiłków oraz przekąsek między nimi, aby dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość energii.
  4. Ćwiczenia siłowe: Regularna aktywność fizyczna, w szczególności ćwiczenia siłowe, mogą pomóc w zwiększeniu masy mięśniowej, co pozwoli na polepszenie ogólnej kondycji organizmu.
  5. Suplementacja: W niektórych przypadkach może być konieczne wprowadzenie suplementów diety, takich jak witaminy i minerały, po wcześniejszym uzgodnieniu z lekarzem lub dietetykiem.

Co jeśli wskaźnik BMI jest powyżej normy?

Nadwaga i otyłość są poważnymi problemami zdrowotnymi, które mogą prowadzić do wielu chorób przewlekłych, takich jak choroby serca, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze oraz różne formy nowotworów. W przypadku nadwagi i otyłości zaleca się podjęcie następujących działań:

  1. Konsultacja z lekarzem: Podobnie jak w przypadku niedowagi, pierwszym krokiem powinno być zasięgnięcie porady medycznej w celu oceny stanu zdrowia i ustalenia odpowiedniego planu działania.
  2. Zmiana nawyków żywieniowych: Wprowadzenie zdrowej, zrównoważonej diety, która ogranicza spożycie przetworzonych produktów, cukrów prostych i tłuszczów nasyconych. Zwiększenie spożycia warzyw, owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych oraz chudego białka.
  3. Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia fizyczne są kluczowe w procesie redukcji masy ciała. Zaleca się co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej tygodniowo, lub 75 minut intensywnej aktywności fizycznej tygodniowo, zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Warto włączyć do swojego planu ćwiczenia aerobowe, takie jak bieganie, jazda na rowerze, czy pływanie, a także ćwiczenia wzmacniające mięśnie, które pomagają zwiększyć metabolizm i poprawić ogólną kondycję fizyczną.
  4. Wsparcie organizmu probiotykami: Mikrobiota jelit, czyli mikroorganizmy żyjące w jelitach to wsparcie w funkcjonowaniu całego organizmu. W przypadku otyłości dochodzi do zaburzenia równowagi bakterii prozdrowotnych i potencjalnie patogennych. Natomiast zdrowa i zrównoważona mikrobiota to nie tylko wsparcie w pracy układu pokarmowego, ale także metabolizmu. Sprawnie działająca mikrobiota może również wpływać na kontrolę apetytu, redukcję stanów zapalnych oraz poprawę zdrowia psychicznego, co razem tworzy korzystne warunki do walki z nadwagą i otyłością. W związku z tym warto zadbać o równowagę mikrobiologiczną jelit przez zastosowanie probiotykoterapii. Indywidualizację terapii probiotykami, dopasowanej do potrzeb organizmu, można otrzymać wykonując badanie Mikrobiota jelit. W wyniku badania otrzymuje się informacje na temat stanu mikrobioty jelit oraz rozpisaną terapię probiotyczna, która jest dopasowana do składu mikrobioty, jak i zgłoszonych problemów zdrowotnych.
  5. Wsparcie psychologiczne: Otyłość i nadwaga mogą mieć również podłoże psychologiczne, związane na przykład z emocjonalnym jedzeniem. W takim przypadku warto rozważyć wsparcie psychologa lub terapeuty, który pomoże w pracy nad zdrowymi nawykami i radzeniem sobie ze stresem.
  6. Monitorowanie postępów: Regularne monitorowanie masy ciała, BMI oraz wskaźników takich jak obwód talii, może pomóc w utrzymaniu motywacji i ocenie skuteczności podejmowanych działań. Ważne jest, aby cele były realistyczne i osiągalne, co pozwoli uniknąć frustracji i zniechęcenia do dalszego działania.
  7. Farmakoterapia i interwencje chirurgiczne: W przypadku osób z otyłością, u których zmiany w diecie i stylu życia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, lekarz może rozważyć farmakoterapię lub interwencje chirurgiczne, takie jak operacje bariatryczne. Takie decyzje muszą jednak być podejmowane po dokładnej analizie stanu zdrowia pacjenta i ryzyka związanego z takimi zabiegami.

BMI – podsumowanie

BMI, czyli wskaźnik masy ciała, to narzędzie, które od wielu lat pomaga ludziom na całym świecie ocenić, czy ich masa ciała jest prawidłowa w stosunku do wzrostu. Choć BMI ma swoje ograniczenia i nie zawsze daje pełny obraz stanu zdrowia, jest to wskaźnik prosty i łatwy w użyciu, co czyni go popularnym zarówno w codziennym życiu, jak i w badaniach epidemiologicznych.

Dzięki kalkulatorom BMI możemy szybko obliczyć wskaźnik masy ciała, porównać go z normami i podjąć odpowiednie działania w przypadku stwierdzenia niedowagi, nadwagi czy otyłości. Ważne jest jednak, aby pamiętać o ograniczeniach BMI, szczególnie w kontekście osób o specyficznej budowie ciała, dzieci oraz osób starszych.

W przypadku odchyleń od normy, zarówno w kierunku niedowagi, jak i nadwagi, warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, który pomoże ustalić plan działania dostosowany do indywidualnych potrzeb. Wprowadzenie zdrowej diety, probiotykoterapii, regularnej aktywności fizycznej oraz wsparcie psychologiczne mogą przyczynić się do poprawy zdrowia i jakości życia.


Informacja:
Artykuły opublikowane na stronie POLMED Zdrowie, nie pełnią funkcji konsultacji medycznej ani nie wyrażają opinii specjalistów i lekarzy. Prezentowane treści stanowią ogólne wskazówki i nie mogą być traktowane jako wyznacznik przy podejmowaniu decyzji dotyczących modyfikacji diety lub terapii, nawyków lub określaniu zmiany dawkowania leków oraz innych substancji leczniczych. Przed podjęciem działań, które mogą wpłynąć na Twoje życie, zdrowie lub samopoczucie, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje, wynikające z wykorzystania porad i informacji zawartych na stronie, bez wcześniejszej konsultacji z profesjonalistą.


Dodano: 26/08/2024
Autor
mgr Anna Szcześniak
Dietetyk Instytutu Mikroekologii w Poznaniu
Absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na kierunku Dietetyka. Dietetyk Instytutu Mikroekologii w Poznaniu, specjalizuje się w układaniu diet eliminacyjno-rotacyjnych i low FODMAP.

W swojej praktyce wykorzystuje wiedzę z zakresu wpływu mikrobioty jelit na organizm człowieka. Interesuje się także wpływem diety na choroby cywilizacyjne, IBS oraz SIBO. Edukację żywieniową pacjenta traktuje jako kluczowy element opieki dietetycznej.
Mgr Anna Szcześniak
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Dieta
19/12/2022
Badania, Choroby, Dieta
Wrzody żołądka i dwunastnicy – objawy, diagnostyka, leczenie

Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji. 


10/02/2023
Choroby, Dieta
Kamienie w pęcherzyku żółciowym – jak powstają i czy są groźne?

Kamienie żółciowe to złogi powstające w pęcherzyku oraz przewodach żółciowych. Prowadzą one do kamicy pęcherzyka żółciowego, jednej z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego w Europie, objawiającej się silnym, napadowym bólem określanym mianem kolki żółciowej. Kamienie które powstają w drogach żółciowych i nie przedostają się do pęcherzyka żółciowego mogą powodować rzadszą postać kamicy żółciowej – kamicę przewodową. Jak postępować w przypadku kamieni w pęcherzyku żółciowym? Czy można ich uniknąć i czy zawsze konieczna jest operacja? 


28/12/2022
Choroby, Dieta, Profilaktyka
Salmonella – drogi zakażenia, objawy, leczenie

Salmonelle to jedne z najbardziej znanych chorobotwórczych bakterii, głównie za sprawą wywoływanych przez nie dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Zwłaszcza w okresie letnim często słyszymy o zatruciach pokarmowych wywołanych przez te szczepy. W Polsce świadomość społeczna w tym zakresie z roku na rok jest coraz większa.


Zapoznaj się z nasza ofertą:
badania ukladu pokarmowego polmed
Kup online!
Pakiet badań
Diagnostyka celiakii
Sprawdź czy cierpisz na nietolerancję glutenu. Wykonaj pakiet badań laboratoryjnych w POLMED!

od 210 zł
diagnostyka cukrzycy polmed
Kup online!
Pakiet badań
Diagnostyka cukrzycy
Wczesne wykrycie cukrzycy i rozpoczęcie leczenia pozwala uniknąć wielu powikłań zdrowotnych. Zadbaj o profilaktykę - cukrzyca często przebiega bezobjawowo!

od 99 zł
diagnostyka wątroby polmed
Kup online!
Pakiet badań
Diagnostyka wątroby
Choroby wątroby dają różne objawy, jednak najczęściej pojawiającym się jest ból wątroby, czyli ból brzucha z prawej strony, pod żebrami. Zbadaj swoją wątrobę w POLMED!

od 67 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się