Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Kolano to największy, a jednocześnie najbardziej obciążony staw w ciele człowieka łączący kość udową i piszczelową. Jego ból bez względu na to, czy jest efektem urazu, przeciążenia, czy objawem choroby przewlekłej może utrudniać lub wręcz uniemożliwiać wykonywanie codziennych czynności. Jakie są najczęstsze przyczyny bólu kolan i jak leczy się tę dolegliwość?
Spis treści:
Budowa kolana jest niezwykle złożona i skomplikowana. To jedno z największych i najbardziej obciążonych stawów w ludzkim ciele, które pełni kluczową funkcję w poruszaniu się i utrzymaniu równowagi. Kolano składa się głównie z trzech elementów:
Kości udowa, piszczelowa i rzepki łączą się, tworząc staw kolanowy, który pozwala na zginanie i prostowanie nóg. Wewnątrz stawu znajdują się struktury podtrzymujące, takie jak więzadła krzyżowe i boczne, które stabilizują ruchy kolana. Ważną funkcję pełni również chrząstka stawowa, która chroni kości przed tarcie i umożliwia płynne poruszanie się stawu.
Bóle kolan to powszechna dolegliwość, na którą skarżą się ludzie w każdym wieku. Najczęściej na odczuwanie bólu stawów kolanowych narażone są osoby starsze, z nadwagą lub otyłością oraz mające choroby przewlekłe, ale nie tylko. Przyczyną bólu bywają również urazy i przeciążenia spowodowane m.in. upadkami albo zbyt intensywnymi ćwiczeniami.
Do uszkodzeń ostrych stawów kolanowych będących efektem urazu skrętnego zalicza się pęknięcia więzadeł krzyżowych, łąkotki oraz chrząstki stawowej.
Urazy więzadeł krzyżowych powstają najczęściej w trakcie aktywności fizycznej, np. gry w piłkę nożną, koszykówkę, jazdy na nartach albo na snowboardzie. Do uszkodzenia może dojść zarówno w obrębie więzadła krzyżowego przedniego, jak i tylnego. W związku z tym, że więzadło nie może się samodzielnie zregenerować, a jego zerwanie powoduje problem ze stabilnością stawu, w części przypadków – gdy mówimy o młodych osobach aktywnych fizycznie albo takich, u których niestabilność kolana może znacząco wpływać na jakość życia codziennego – zalecana jest rekonstrukcja. U pozostałych pacjentów stosuje się leczenie zachowawcze, głównie fizjoterapię.
Uszkodzenia łąkotki często są urazami towarzyszącymi występującymi jednocześnie np. z zerwaniem więzadeł krzyżowych. Objawiają się bardzo silnym bólem. W zależności od stopnia zaawansowania urazu leczy się je zachowawczo lub operacyjnie – w trakcie zabiegu zakłada się stabilne szwy przytrzymujące fragmenty łąkotki albo w rzadszych przypadkach częściowo usuwa się łąkotkę.
Do ostrych urazów zalicza się również uszkodzenia chrząstki stawowej odpowiadającej za zmniejszenie siły tarcia i przenoszenie obciążeń. Uszkodzenie chrząstki wiąże się z odczuwaniem bólu kolana, pojawieniem się wysięku oraz ograniczeniem ruchomości stawu. Może współtowarzyszyć dwóm wymienionym wcześniej urazom lub występować samodzielnie. Leczenie polega zazwyczaj na farmakoterapii i rehabilitacji, ale niektóre przypadki wymagają zabiegów operacyjnych.
Ból stawów kolanowych może być także objawem zmian zwyrodnieniowych. Najczęściej tego typu zmiany zwyrodnieniowe obserwuje się u osób starszych, u których dochodzi do nieodwracalnego niszczenia powierzchni stawowych. Choroba zwyrodnieniowa stawów nazywana inaczej gonartrozą objawia się ograniczeniem ruchomości i funkcji stawu, wspomnianym odczuwaniem bólu, występowaniem przykurczów oraz obrzękiem. Podstawą leczenia jest rehabilitacja hamująca postęp choroby i wpływająca na łagodzenie bólu połączona z przyjmowaniem preparatów farmakologicznych.
Przyczyną odczuwanego bólu kolana bywają również urazy przewlekłe, w których dochodzi do nakładania się na siebie mikrourazów powstających przez dłuższy czas. Mówiąc o urazach przewlekłych, warto wspomnieć m.in. o kolanie biegacza oraz kolanie skoczka.
Kolano biegacza, czyli ból pojawiający się z przodu stawu w okolicy rzepki, występuje najczęściej u osób rozpoczynających lub zwiększających aktywność fizyczną. Dolegliwości bólowe mogą się nasilać przy wchodzeniu po schodach, siadaniu lub dłuższym siedzeniu. Jak leczy się tego typu dolegliwość? Zabiegami rehabilitacyjnymi w połączeniu z ewentualnym podawaniem leków bezpośrednio do stawu.
Kolano skoczka to ból występujący w okolicy więzadła, które łączy rzepkę z kością piszczelową. Początkowo pojawia się np. po treningu, później w miarę rozwoju schorzenia może wiązać się z wykonywaniem codziennych czynności – chodzeniem po schodach, siadaniem itp. Podobnie jak kolano biegacza uraz tego typu leczy się fizjoterapią oraz iniekcjami kwasu hialuronowego lub preparatami osocza bogatopłytkowego do uszkodzonego stawu.
Ból kolana połączony z obrzękiem, zaczerwienieniem skóry i ociepleniem stawu jest najczęściej objawem stanu zapalnego. W przypadku stawów kolanowych stan zapalny zazwyczaj dotyczy kaletki maziowej. Kaletki to niewielkie torebki wyściełające przestrzeń pomiędzy kośćmi a mięśniami, ścięgnami albo skórą, które odpowiadają za zmniejszenie tarcia. Jeżeli dochodzi do ich podrażnienia np. w związku z długotrwałym klęczeniem lub zginaniem kolan, kaletki powiększają się, powodując stan zapalny. Zapalenie kaletki maziowej stawu leczy się za pomocą odciążenia kończyny, stosowania zimnych okładów zmniejszających obrzęk, a czasami przeprowadzenia punkcji, czyli nakłuciu stawu.
Innymi przyczynami bólu kolan są:
Do przyczyn bólu kolan zalicza się, m.in.:
W celu postawienia właściwej diagnozy lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, w którym zadaje pytania dotyczące charakteru bólu, występowania objawów towarzyszących oraz historii urazów. Badanie fizykalne koncentruje się na ocenie ruchomości kolana, stabilności stawu, obecności obrzęku, a także na poszukiwaniu ewentualnych oznak zwyrodnienia czy uszkodzeń struktur stawowych.
Żeby móc jednoznacznie postawić diagnozę i wprowadzić leczenie zmniejszające nieprzyjemne dolegliwości wykonuje się badania obrazowe (RTG, USG, rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową). Na podstawie wyników i badania fizykalnego ortopeda jest w stanie stwierdzić, z czego wynika problem.
Leczenie zachowawcze bólu kolan jest powszechnie stosowane jako pierwsza linia terapii przed ewentualnym rozważeniem interwencji chirurgicznej. Metody te skupiają się na złagodzeniu bólu, redukcji stanu zapalnego oraz przywróceniu prawidłowego funkcjonowania kolana. Typowe metody leczenia zachowawczego obejmują:
Ponadto ulgę mogą przynieść domowe sposoby na ból kolana takie jak masaż, aplikacja lodu oraz stosowanie ortezy lub opaski elastycznej.
Istnieje kilka sytuacji, w których operacja stawu kolanowego może być konieczna. Jednym z głównych powodów jest zaawansowane zwyrodnienie stawu, takie jak artroza, w której chrząstka stawowa jest znacznie uszkodzona, powodując ból i ograniczenie funkcjonowania kolana. W przypadku poważnych uszkodzeń więzadeł lub łąkotek, które prowadzą do niestabilności stawu, interwencja chirurgiczna może być konieczna w celu odbudowy i wzmocnienia tych struktur. Decyzję o przeprowadzeniu operacji podejmuje ortopeda.
Aby uniknąć bólu kolana, istnieje kilka ważnych zasad, których warto przestrzegać. Po pierwsze, należy dbać o prawidłową postawę ciała i stosować odpowiednią technikę podczas wykonywania ćwiczeń. Ponadto w stabilizacji stawu kolanowego pomoc stanowi regularne wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie nóg. Ważne jest także rozgrzewanie przed treningiem, aby dobrze przygotować mięśnie i stawy do aktywności. Oprócz tego nie można zapomnieć o noszeniu odpowiedniego obuwia sportowego, które zapewnia amortyzację i wsparcie dla stawów kolanowych.
Nieleczenie bólu kolan może prowadzić do różnych powikłań. Przede wszystkim, przewlekły ból kolanowy może znacząco ograniczać codzienne funkcjonowanie i jakość życia, utrudniając wykonywanie podstawowych czynności, takich jak chodzenie, wstawanie z łóżka czy wchodzenie po schodach. Nieleczony ból może również prowadzić do utraty aktywności fizycznej i prowadzić do osłabienia mięśni, co daje efekt błędnego koła — osłabienie mięśni prowadzi do większego obciążenia stawu, a to z kolei pogłębia ból.
Bibliografia:
Układ nerwowy nazywany bywa centrum dowodzenia całego organizmu. To on odpowiada za odbieranie i wysyłanie informacji do każdej komórki ciała, to dzięki niemu możemy myśleć, formułować wypowiedzi czy ruszać kończynami. Reaguje nie tylko na bodźce zewnętrzne, lecz także wewnętrzne. Jeżeli przestaje działać prawidłowo, można odczuwać wiele różnych dolegliwości. Jak zadbać o układ nerwowy?
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.
Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji.
O kortyzolu mówi się, że jest „hormonem stresu” i to właśnie z takim określeniem jest często kojarzony.
