Rak jajnika – czynniki ryzyka, objawy, profilaktyka

Powrót

Każdego roku na raka jajnika w Polsce zachoruje około cztery tysiące kobiet, z czego około 75% będą to stany zaawansowane. Są różne typy raka jajnika, ponieważ jajnik jest jedynym miejscem ciała, które zawiera w swojej budowie komórki posiadające materiał genetyczny wszystkich komórek człowieka. Ta różnorodność histopatologiczna stanowi ogromną trudność w jednoznacznym określeniu przyczyn pojawienia się komórek nowotworowych. Znamy część czynników ryzyka, ale nie jest to takie proste jak w przypadku raka szyjki macicy, gdzie okazało się, że przyczyną są określone rodzaje wirusa HPV.

Rak jajnika – czynniki ryzyka

W przypadku raka jajnika możemy natomiast mówić o grupie ryzyka wystąpienia raka, choć czynniki środowiskowe modyfikują to ryzyko w różnym kierunku.

Jeśli w rodzinie były zachorowania na nowotwory jajnika, to ryzyko pojawienia się go w kolejnych pokoleniach określane jest w granicach 15-20%. Ryzyko to zwiększa się kiedy występował jednocześnie rak piersi czy jelita grubego.

Rak pojawia się, kiedy odporność jest osłabiona, a układ immunologiczny zajmuje się walką ze stresem, używkami, czynnikami chemicznymi obecnymi w otoczeniu czy infekcjami. Można powiedzieć więc, że prawie ¾ czynników zależy od sposobu odżywiania, stresu, warunków środowiskowych, a około ¼ od predyspozycji genetycznej.

Obecnie też można wykonać badanie mutacji genetycznych i określić stopień ryzyka możliwości pojawienia się niektórych nowotworów, szczególnie jeśli w rodzinie ktoś zachorował na raka przed pięćdziesiątym rokiem życia. Poradnia genetyczna przy Centrum Onkologii udziela takich porad.

Kto jest szczególnie narażony na raka jajnika?

Rak jajnika dotyczy kobiet w każdym wieku. Oczywiście więcej zachorowań jest w miarę upływu lat, a szczyt przypada po 30 roku życia. Wtedy często zaburzenia ze strony układu pokarmowego, które nie przechodzą po kilkumiesięcznych leczeniach i pobytach na oddziale wewnętrznym kierują uwagę lekarza, aby zasięgnąć konsultacji ginekologicznej. Bardzo często bowiem takie pacjentki z nieswoistymi objawami ze strony przewodu pokarmowego kierowane są na oddział ginekologiczny, gdzie okazuje się, że przyczyną jej dolegliwości jest powiększony jajnik. Szczególnie w okresie, kiedy już dziewczyna zbliża się do okresu menopauzy. Jajniki powinny być mniejsze, a nie większe. Gorzej jeśli oba są wyraźnie powiększone i w obrazie USG stwierdza się nieprawidłowe, podejrzane struktury z niskimi oporami przepływu w naczyniach krwionośnych guza.

W takim przypadku poszerza się diagnostykę o badania specjalistyczne, jak choćby poziom markerów raka jajnika czy badanie rezonansem magnetycznym miednicy małej. Takie badanie bowiem bardzo dokładnie obrazuje, co dzieje się nieprawidłowego w narządzie rodnym i otaczających tkankach.

Jama brzuszna ma tę właściwość, że jest w stanie pomieścić dosyć sporo. Zwykle ma to jednak związek z posiłkami. Co zatem można zrobić, kiedy jajnik z wielkości śliwki, czy kurzego jajka powiększy się do objętości pomarańczy czy grejpfruta?

Rak jajnika – diagnostyka

Jak wykryć raka jajnika? Praktycznie trudno cokolwiek zauważyć patrząc w lustro. Nawet wykonywane co pół roku w ogólnej populacji badanie USG narządów rodnych, nie może być stosowane jako badanie przesiewowe, tak jak cytologia w zapobieganiu rakowi szyjki macicy. Rak jajnika jest typem zwykle bardzo agresywnym i szybko rosnącym, dającym rozsiew w jamie brzusznej, zanim pojawią się jakiekolwiek objawy nowotworu jajnika. Zaleca się jednak częste kontrole ginekologiczne z oceną USG narządu rodnego u osób, gdzie w rodzinie występował rak jajnika. Szczególnie kiedy pojawić się mogą zaburzenia miesiączkowania, wzdęcia brzucha, odbijania, biegunki czy zaparcia. W razie wątpliwości poszerza się diagnostykę o specjalistyczne badania krwi i badania radiologiczne.

Skuteczność leczenia raka jajnika jest jednak niska i na przestrzeni lat pomimo niewielkiej poprawy nie przekracza na całym świecie 35-40% przeżyć pięcioletnich. Dysponujemy jednak coraz lepszymi schematami leczenia chemioterapią raka jajnika i mamy nadzieję, że za kilka- kilkanaście lat poszerzona diagnostyka i leczenie genetyczne również przyczynią się do poprawy sytuacji w walce z tym podstępnym rodzajem nowotworu.

Warto jednak zawsze zwracać uwagę na ogólny stan zdrowia i czynników, które służą wzmacnianiu naszego układu odpornościowego. Często bowiem w rodzinie współistnieje choroba tarczycy, co może świadczyć o zaburzeniach immunologicznych, dziedziczonych i wzmacnianych nieprawidłowym sposobem odżywiania. Brak aktywności fizycznej też skutkuje osłabieniem odporności. Stres, szczególnie przewlekły pomału osłabia układ odpornościowy. Czynniki chemiczne obecne w pożywieniu, żelach, kremach, środkach do stosowania na powierzchnię ciała jak i wziewnie czy doustnie oraz zatrucie środowiska też mają wpływ na zdrowie. Warto więc korzystać z tych dobrodziejstw współczesnego świata z umiarem.


Dodano: 14/06/2018
Autor
dr n. med. Tadeusz Oleszczuk
Położnictwo i ginekologia
Jestem doktorem nauk medycznych, specjalistą ginekologiem-położnikiem, absolwentem Gdańskiej Akademii Medycznej. Pracę doktorską obroniłem w 2001 roku w Centrum Onkologii - Instytut w Warszawie. Przeszedłem wszystkie szczeble stanowisk zawodowych do pełnienia przez kilka lat obowiązków ordynatora na 35-cio łóżkowym pełnoprofilowym oddziale położniczo-ginekologicznym.

Jestem autorem licznych publikacji w profesjonalnych czasopismach medycznych, miesięcznikach i kwartalnikach z tematów obejmujących doświadczenie zawodowe oraz najnowsze naukowe badania obserwacyjne i poglądowe. W swojej codziennej praktyce szczególną uwagę zwracam na profilaktykę, odżywianie i wpływ czynników zewnętrznych na zdrowie pacjentek. Przeprowadzam również teleporady.
Umów wizytę
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Choroby
15/02/2021
Choroby, Profilaktyka
Mroczki przed oczami – czym są i o czym świadczą?

Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?


19/03/2024
Choroby
Krztusiec – objawy, diagnostyka oraz leczenie; szczepienie na krztusiec 

Krztusiec to ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego, która charakteryzuje się między innymi napadami silnego kaszlu. Choć chorobie można zapobiegać dzięki szczepieniom, w ostatnich latach dochodzi do wyraźnego wzrostu zachorowalności, zwłaszcza wśród osób dorosłych. Wyjaśniamy. jak można zarazić się krztuścem i kto powinien poddać się szczepieniom ochronnym. 


16/05/2022
Choroby, Profilaktyka
Krwotok z nosa – przyczyny, co może oznaczać? Jak zatamować krwawienie?

Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?


Zapoznaj się z nasza ofertą:
badania na choroby weneryczne polmed
Kup online!
Pakiet badań
Pakiet intymny – diagnostyka chorób wenerycznych
Zadbaj o swoje zdrowie intymne! Kup nasz pakiet diagnostyki chorób wenerycznych.

od 450 zł
diagnostyka prostaty polmed
Kup online!
Pakiet badań
Diagnostyka chorób prostaty
Wykonując badania zawarte w tym pakiecie sprawdzisz funkcjonowanie swoich nerek, wchodzących w skład układu moczowo-płciowego oraz prostaty. Umów wizytę w POLMED!

od 95 zł
test na endometriozę polmed
Kup online!
Badania
Test EndoRNA na endometriozę
Test umożliwiający szybką diagnostykę endometriozy. Umów badanie w POLMED!

2400 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się