Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Alergia to nadmierna reakcja organizmu na kontakt z wybranymi alergenami, m.in. pokarmami, lekami, środkami chemicznymi, pyłkami itp. Szacuje się, że w Polsce alergie ma około 12 milionów ludzi, w tym około 8 milionów cierpi na alergiczny nieżyt nosa. Największe nasilenie objawów przypada na okres letni, kiedy stężenie pyłków i zarodników grzybów w powietrzu jest szczególnie wysokie. Dodatkowo latem jesteśmy narażeni na występowanie uczuleń słonecznych. Jak sobie radzić z alergiami i uczuleniami? Co można zrobić, żeby zmniejszyć objawy?
Alergie zaliczane są do niewłaściwych reakcji układu odpornościowego – organizm reaguje nadmiernie na alergeny występujące w środowisku, które u osób zdrowych nie wywołują żadnych objawów. Układ odpornościowy po kontakcie z alergenem pobudza limfocyty B do produkcji przeciwciał. W efekcie wytwarzane są immunoglobuliny E (IgE) łączące się z komórkami tucznymi. Komórki te uwalniają m.in. histaminę wywołującą wczesną fazę reakcji zapalnej – spadek ciśnienia krwi, katar, wysypkę, łzawienie itp.
W okresie letnim w Polsce chorzy są szczególnie narażeni na kontakt z alergenami powodującymi reakcję alergiczną, a w skrajnych przypadkach doprowadzającymi do wstrząsu anafilaktycznego. Które alergie są najpowszechniejsze w naszym kraju?
Najczęściej latem obserwuje się reakcje alergiczne na pyłki, zarodniki grzybów i pleśnie. Jest to rodzaj tak zwanej alergii sezonowej, która wywołuje katar sienny, inaczej alergiczny nieżyt nosa (ANN). U pacjenta po kontakcie z alergenem wziewnym pojawia się wodnisty katar lub uczucie zatkanego nosa, nadmierne napadowe kichanie, obrzęk błony śluzowej nosa, osłabienie węchu, łzawienie, zaczerwienienie i swędzenie oczu, wysypka, a także ból głowy.
W okresie letnim (od czerwca do sierpnia) pylą m.in. trawy, bylica, szczaw, komosa, ambrozja oraz grzyby z rodziny Cladosporium i Alternaria. Okres pylenia niektórych z nich rozpoczyna się już w kwietniu lub maju, ale największe pylenie przypada na lato. To, jak bardzo nasilą się objawy alergii, zależy od stężenia alergenów w powietrzu – jest ona różna dla poszczególnych części Polski, może być także zmienna w kolejnych latach.
Jak radzić sobie z objawami alergii? Najczęściej zaleca się unikanie kontaktu z alergenem, ale w przypadku alergii wziewnych jest to niemożliwe. Żeby zmniejszyć dolegliwości, stosuje się kortykosteroidy donosowe, doustne lub w postaci tabletek oraz leki przeciwhistaminowe.
U niektórych pacjentów występuje również reakcja alergiczna w kontakcie z promieniami słonecznymi, które u zdrowych osób nie wywoływałyby niepożądanych objawów. Alergia na słońce nazywana inaczej nadwrażliwością na światło słoneczne lub fotodermatozą może się pojawić zarówno już po kilku minutach od ekspozycji, jak i po kilku godzinach lub dniach. Objawia się wysypką różnego typu o różnym nasileniu – występuje w postaci grudek, pęcherzyków, zmian rumieniowych czy grudek wysiękowych. Co ważne, to jak będzie wyglądała wysypka, jest indywidualne dla każdego pacjenta.
Co można zrobić, żeby uniknąć alergii? Najlepiej maksymalnie ograniczyć ekspozycję na słońce i zawsze pamiętać o filtrach UV. W przypadku wystąpienia objawów czasami stosuje się leki przeciwhistaminowe i glikokortykosteroidy.
Latem bardzo często zdarzają się również ukąszenia lub użądlenia owadów, które także mogą powodować reakcję alergiczną. Na wystąpienie tego rodzaju alergii szczególnie narażone są osoby chorujące na astmę lub mające katar sienny. Najczęściej objawy alergii wywołuje jad owadów z rzędu błonkoskrzydłych – pszczoły miodnej, trzmiela, osy lub szerszenia. Po użądleniu pojawia się bolesność, zaczerwienienie oraz obrzęk o średnicy powyżej 10 cm utrzymujący się dłużej niż 24 godziny.
Co można zrobić w przypadku użądlenia? Jeżeli żądło zostało w ciele, trzeba je szybko usunąć, podważając je. Następnie na miejsce ukąszenia należy przyłożyć okład z lodu. Jad owadów w niektórych przypadkach może wywoływać wstrząs anafilaktyczny, czyli gwałtowną reakcję nadwrażliwości organizmu, która zagraża życiu pacjenta. Anafilaksja u 1/3 osób prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego. Oprócz tego powoduje zawroty głowy, silne osłabienie, kołatanie serca, kaszel, chrypkę, uczucie braku powietrza, nudności, wymioty i ból brzucha.
W przypadku anafilaksji niezbędne jest jak najszybsze wezwanie pogotowia ratunkowego i podanie adrenaliny.
Diagnostyka i terapia konfliktu serologicznego ma stosunkowo krótką, bo około dwudziestoletnią historię. Jeszcze w latach 90. XX wieku niewiele wiedziano na ten temat – specjaliści nie byli w stanie wytłumaczyć, dlaczego część dzieci umiera w trakcie ciąży lub w krótkim czasie po urodzeniu. Dziś wiadomo, że wiele z tych przypadków stanowiło następstwo konfliktu serologicznego, czyli niewłaściwej reakcji immunologicznej.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
Zasłabnięcie to zaburzenie funkcji życiowych – krótkotrwałe osłabienie organizmu, które samo w sobie zazwyczaj nie jest groźne, ale może być efektem poważnych problemów zdrowotnych. Jakie są przyczyny zasłabnięć? Czym różni się zasłabnięcie od omdlenia? Jak postępować w obu przypadkach?
