Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) zaliczane jest chorobą wirusową. Wirusa TBE odpowiedzialnego za wywołanie symptomów przenoszą głównie kleszcze. KZM może prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych, takich jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Objawy KZM mogą obejmować gorączkę, bóle głowy, nudności, wymioty, sztywność karku oraz zaburzenia świadomości. W przypadku podejrzenia kleszczowego zapalenia mózgu istotne są szybkie rozpoznanie i odpowiednie leczenie, ponieważ choroba może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i życia pacjenta. Jak objawia się kleszczowe zapalenie mózgu? W jaki sposób można je leczyć? Czy da się przed nim uchronić? Odpowiadamy!
Z tego artykułu dowiesz się:
Kleszczowe zapalenie mózgu wywoływane jest przez wirusa TBE. Wirus ten przenoszą kleszcze, ale wyłącznie te zainfekowane. Szacuje się, że około 2% kleszczy należy do nosicieli TBE. W związku z tym nie u każdego, kogo ukąsi kleszcz, rozwinie się choroba.
Kleszcze są nosicielami wielu chorób — lista jest naprawdę obszerna. Oprócz kleszczowego zapalenia mózgu należą do nich:
Według statystyk ryzyko wynosi 1 na 150 przypadków. To, czy odkleszczowe zapalenie mózgu przejdzie się bezobjawowo – wtedy mówimy o postaci poronnej, czy z objawami, zależy m.in. od wieku i płci. Im pacjent starszy, tym gorzej reaguje na infekcję. KZM dwukrotnie częściej dotyka mężczyzn niż kobiety, mężczyźni również chorują zdecydowanie ciężej.
Wirus przenoszony jest przez ślinę. Gdy kleszcz pokłuje człowieka, wirus od razu wnika przez ranę. Okres utajenia, czyli inkubacji, może wynosić od 2 do 28 dni. Choroba zaczyna się rozwijać, mimo że zakażony jeszcze o tym nie wie i zazwyczaj ma dwa etapy:
Pierwszy z nich to etap zachorowania – pojawiają się objawy grypopodobne, czyli:
Część pacjentów wówczas przezwycięża infekcję. Zazwyczaj trwa to od 1 dnia do 8 dni. Istnieje jednak druga grupa, u której mechanizmy obronne organizmu nie są wystarczające. U tych osób wirus przenika do centralnego układu nerwowego, wywołując zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, dla którego charakterystyczne są:
Czasami wirus powoduje zapalenie mózgu i/lub zapalenie rdzenia kręgowego. To najpoważniejsza postać KZM. Objawami zapalenia rdzenia kręgowego są:
Wiele osób zastanawia się, w jaki sposób można rozpoznać kleszczowe zapalenie mózgu. Przede wszystkim należy udać się do lekarza, który przeprowadza wywiad z pacjentem. W kleszczowym zapaleniu mózgu występują różne charakterystyczne cechy w badaniach krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego. We krwi można zaobserwować zmniejszoną liczbę białych krwinek, co nazywane jest leukopenią, lub prawidłową liczbę krwinek białych, czyli leukocytozę, wraz z limfocytarnym obrazem odsetkowym białych krwinek. Jednak decydujące znaczenie dla rozpoznania kleszczowego zapalenia mózgu ma badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, które wymaga pobrania próbki poprzez nakłucie lędźwiowe.
W przypadku kleszczowego zapalenia mózgu płyn mózgowo-rdzeniowy wykazuje kilka charakterystycznych cech:
Jak leczy się KZM? Dotychczas nie stworzono leków, które byłyby w stanie skutecznie zwalczyć wirusa. Leczenie zatem polega na łagodzeniu objawów – stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwobrzękowe oraz obniżające gorączkę. Ostatecznie organizm samodzielnie musi poradzić sobie z infekcją. Właśnie dlatego choroba uznawana jest za tak niebezpieczną. Nawet szybkie usunięcie zainfekowanego kleszcza nie daje pewności, że uda się uniknąć zachorowania, ponieważ wirus zostaje wprowadzony już w trakcie pokłucia. Najlepiej zatem podejmować działania profilaktyczne.
Nawet po wyleczeniu część chorych nie powraca całkowicie do zdrowia. Powikłania po odkleszczowym zapaleniu mózgu dotyczą około 58% osób, u których wystąpiła neurologiczna postać infekcji. Najczęściej wśród trwałych powikłań neurologicznych wymienia się, m.in.:
Najlepszym sposobem ochrony pozostaje profilaktyka. Dzielimy ją na preekspozycyjną i postekspozycyjną. Profilaktyka preekspozycyjna to z jednej strony unikanie ekspozycji na zakażenie, czyli dbanie o zakładanie odpowiedniej odzieży wtedy, gdy wybieramy się do parku, na łąkę czy do lasu, a z drugiej szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu. Tak zwana szczepionka przeciwko odkleszczowemu zapaleniu opon mózgowych zalecana jest szczególnie osobom szczególnie narażonym na zachorowanie, czyli rolnikom, ludziom pracującym przy eksploatacji lasów, turystom i uczestnikom obozów lub kolonii, funkcjonariuszom straży granicznej i pożarniczej oraz wojskowym. Stosowanie szczepień ochronnych ma miejsce zazwyczaj w okresie zimowym. Podaje się trzy dawki – między pierwszą a drugą należy zachować przerwę około 1 do 2 miesięcy, a między drugą i trzecią 9 do 12 miesięcy.
Jeżeli ktoś obawia się zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu, szczepionka nie została do tej pory przyjęta, a wie, że był ukąszony, można u niego zastosować swoistą immunoglobulinę. To tak zwana profilaktyka postekspozycyjna. Ważne, aby aplikacja immunoglobuliny nastąpiła od 48 do 96 godzin po ukłuciu.
Istnieje kilka skutecznych środków ostrożności, o których warto pamiętać, aby uchronić się przed ukąszeniami kleszczy. W tym celu należy:
Bibliografia:
Zdrowie jest jedną z najważniejszych wartości w naszym życiu. Wpływa nie tylko na jakość naszego życia, ale też naszych bliskich. Podstawowe badania laboratoryjne, USG, kontrolna wizyta u lekarza powinny być w naszym kalendarzu przynajmniej raz w roku.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.
