Czy mięśniaki macicy są niebezpieczne dla zdrowia i życia kobiet?

Powrót

Szacuje się, że mięśniaki macicy występują nawet u co czwartej kobiety w wieku rozrodczym. Większość z nich nie wie o ich istnieniu albo dowiaduje się przypadkiem w trakcie wizyty u ginekologa lub wykonywania rutynowego badania USG. Czy zatem mięśniaki mogą dawać jakiekolwiek niepokojące objawy? Jakie są przyczyny ich powstawania? Jak wygląda leczenie mięśniaków macicy?

Spis treści:

  1. Czym są mięśniaki macicy?
  2. Mięśniaki macicy – przyczyny powstawania
  3. Rodzaje mięśniaków macicy
  4. Objawy mięśniaków macicy
  5. Mięśniaki macicy a planowanie ciąży
  6. Mięśniak macicy — diagnoza
  7. Mięśniaki macicy – leczenie
  8. Profilaktyka mięśniaków macicy

Czym są mięśniaki macicy?

Mięśniaki macicy (łac. myoma) to rodzaj łagodnych guzów nowotworowych zbudowanych z komórek mięśni gładkich macicy lub w rzadszych przypadkach z komórek mięśni gładkich struktur otaczających macicę. Przeważnie diagnozuje się je u kobiet w wieku rozrodczym.

Co ważne, mięśniaki bardzo rzadko – w około 0,5% przypadków – transformują się w mięsaka złośliwego. Najczęściej są to guzy niezłośliwe, nierozprzestrzeniające się na tkanki w pobliżu, występujące w grupach po kilka w różnych częściach macicy. Mają od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów średnicy. Obecność mięśniaków o dużych rozmiarach prowadzi do znacznego przerostu macicy. Ten stan nazywany jest macicą mięśniakowatą.

Mięśniaki macicy – przyczyny powstawania

Przyczyny powstawania mięśniaków macicy nie są znane. Wiadomo natomiast, co zwiększa ryzyko rozwoju mięśniaków. Są to m.in.:

  • czynniki genetyczne – istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia mięśniaków u córki, jeżeli zostały zdiagnozowane u jej matki;
  • działanie żeńskich hormonów płciowych – stąd zauważa się, że guzy kurczą się po okresie menopauzalnym, kiedy stężenie estrogenów spada;
  • obfite miesiączkowanie – częściej występują u kobiet, które pierwszą miesiączkę dostały przed 12. rokiem życia i u których miesiączkowanie zakończyło się stosunkowo późno;
  • rasa – mięśniaki częściej diagnozowane są u kobiet rasy czarnej niż pozostałych ras;
  • czynniki metaboliczne – niekontrolowane nadciśnienie tętnicze i otyłość, nadużywanie alkoholu i/lub kofeiny, częste spożywanie czerwonego mięsa.

Warto zaznaczyć, że czynnikami ochronnymi są:

  • stosowanie antykoncepcji hormonalnej,
  • pierwsza ciąża przed 25. rokiem życia
  • wielorództwo.

Rodzaje mięśniaków macicy

Mięśniaki macicy różnicowane są w zależności od umiejscowienia w warstwie ściany macicy. Stąd wyróżnia się różne ich rodzaje:

  • mięśniaki podśluzówkowe zlokalizowane tuż pod błoną śluzową macicy – endometrium,
  • mięśniaki śródścienne – znajdujące się pośrodku ściany macicy,
  • mięśniaki podsurowicówkowe – umiejscowione pod błoną surowicową na zewnątrz macicy,
  • mięśniaki uszypułowane – połączone ze ścianą macicy za pomocą pasma tkanki łącznej zwanej szypułą. Czasami tego typu mięśniak może uwypuklić się do jamy macicy i przechodzić przez szyjkę macicy do pochwy.
  • mięśniaki szyjkowe – lokalizują się w obrębie szyjki macicy, uwypuklając się do pochwy.

Objawy mięśniaków macicy

Jak objawiają się mięśniaki macicy? Zgodnie z informacją, która pojawiła się na początku, mogą nie dawać żadnych objawów. Tak dzieje się u około 60% kobiet. Pozostałe 40% odczuwa różne dolegliwości zależne od lokalizacji oraz wielkości guzów. Do najczęstszych objawów mięśniaków macicy zalicza się, m.in.:

  • niespecyficzne bóle lub dyskomfort w podbrzuszu,
  • nieprawidłowe krwawienia miesiączkowe (długotrwałe),
  • bolesne i obfite miesiączki,
  • powiększony obwód brzucha,
  • krwawienia pomiędzy miesiączkami,
  • bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa,
  • zwiększone parcie na pęcherz moczowy,
  • zaparcia,
  • dyspareunię, czyli dolegliwości bólowe podczas stosunku.

Dodatkowo w przypadku przedłużających się krwawień miesiączkowych może dojść do niedokrwistości, która objawia się omdleniami, przyspieszeniem akcji serca, a także ogólnym osłabieniem.

Mięśniaki macicy a planowanie ciąży

W przypadku kobiet planujących ciążę istotne będzie to, że mięśniaki macicy mogą:

  • wywoływać niepłodność pierwotną albo wtórną,
  • prowadzić do poronień,
  • porodów przedwczesnych,
  • wpływać na niską masę urodzeniową dziecka,
  • powodować przedwczesne oddzielenie się łożyska.

Z tego względu ważne jest monitorowanie mięśniaków i ich wpływu na przebieg ciąży — należy zadbać o regularne wizyty kontrolne u ginekologa oraz badania ultrasonograficzne. W niektórych przypadkach, gdy mięśniaki powodują znaczne komplikacje, może być konieczne wprowadzenie leczenia farmakologiczne lub leczenia operacyjnego. Warto jednak pamiętać, że każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie, biorąc pod uwagę stan zdrowia matki i płodu.

Mięśniak macicy — diagnoza

Diagnostyka mięśniaków macicy odgrywa kluczową rolę w ocenie i wybór metod leczenia. Istnieje kilka metod diagnostycznych, które mogą być stosowane w przypadku podejrzenia mięśniaków macicy:

  • Badanie ginekologiczne — obejmuje palpacyjne badanie macicy, może pomóc w wykryciu ewentualnych guzków lub nieprawidłowości. 
  • Obrazowanie ultrasonograficzne — ultrasonografia przedbrzuszna lub dopochwowa umożliwia dokładną ocenę lokalizacji, liczby, rozmiaru i charakterystyki mięśniaków macicy. 
  • Rezonans magnetyczny — dostarcza bardziej szczegółowych informacji na temat struktury guzków. 
  • Badania laboratoryjne — badanie poziomu hemoglobiny i ocena parametrów krzepnięcia krwi.

Mięśniaki macicy – leczenie

W jaki sposób wyleczyć mięśniaki macicy? Metodę dobiera się do:

  • stanu pacjentki,
  • wielkości mięśniaków,
  • położenia mięśniaków.

Często wystarczy wyłącznie obserwacja pod kątem ewentualnego wzrostu mięśniaków. W niektórych przypadkach stosuje się leczenie farmakologiczne w celu zmniejszenia guzów i redukcji nieprzyjemnych objawów albo metody zabiegowe takie jak laparoskopia lub histeroskopia.

W przypadku pacjentek w wieku reprodukcyjnym planujących zajście w ciąże najczęściej wykonuje się zabieg — wyłuszczenie mięśniaków macicy. Ostatecznością jest histerektomia, czyli całkowite usunięcie macicy wraz ze zmianami. Lekarze rzadko decydują się na tego typu leczenie chirurgiczne. Jeżeli już przeprowadzają ten zabieg, to u starszych kobiet, u których objawy są bardzo uciążliwe, a redukcja guzów innymi metodami nie byłaby możliwa. Tego rodzaju operacja mięśniaków macicy jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym. – TO MOŻE W RAMCE?

Ile trwa rekonwalescencja po zabieg usunięcia macicy? Pobyt w placówce medycznej trwa zwykle około 5 dni. Całkowite gojenie tkanek może trwać nawet do 8 tygodni. Po operacji zalecane jest unikanie intensywnego wysiłku fizycznego nawet przez pół roku. W każdym przypadku powrotu do zdrowia po operacji mięśniaków macicy ważne jest indywidualne podejście. Warto również skorzystać z pomocy lekarza prowadzącego, który jest w stanie określić dokładny plan rekonwalescencji oraz udzielić odpowiednich wskazówek dotyczących powrotu do codziennych aktywności.

Leczenie farmakologiczne

W przypadku leczenia mięśniaków macicy stosuje się różne leki, takie jak:

  • Analogi gonadoliberyny — zmniejszają produkcję hormonów gonadotropowych i prowadzą do spadku stężenia estrogenu.
  • Inhibitory aromatazy — przyczyniają się do zmniejszenia produkcji estrogenów w organizmie poprzez blokowanie enzymu aromatazy odpowiedzialnego za przekształcanie innych hormonów w estrogeny.
  • Androgeny — mogą być stosowane w niektórych przypadkach, aby zmniejszyć stężenie estrogenu poprzez hamowanie jego produkcji.
  • Selektywne modulatory receptora estrogenowego lub progesteronowego — wpływają na interakcję tych receptorów z estrogenem, co może hamować wzrost mięśniaków.
  • Antyestrogeny — blokują działanie estrogenów na receptorach, ograniczając ich wpływ na mięśniaki macicy.

Profilaktyka mięśniaków macicy

By zmniejszyć ryzyko wystąpienia mięśniaków macicy, warto zadbać, m.in. o:

  • regularne wizyty u ginekologa,
  • wykonywanie badań ultrasonograficznych
  • zrównoważoną dietę bogatą w warzywa i owoce,
  • regularną aktywność fizyczną,
  • kontrolę masy ciała,
  • unikanie stresu.

Podsumowując, większość mięśniaków macicy jest łagodna i nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia kobiet. Jednak w niektórych przypadkach mięśniaki mogą powodować objawy takie jak silne krwawienia menstruacyjne, ból, ucisk na sąsiadujące narządy. Istnieje również ryzyko powikłań w ciąży, m.in. obfite krwawienia, poronienia lub przedwczesny poród. Dlatego ważne jest, aby kobiety z mięśniakami macicy regularnie wykonywały badania lekarskie oraz stosowały odpowiednią metodę leczenia w zależności od indywidualnych potrzeb.

Bibliografia:

  1. Woźniak S., Pietrzak B., Paszkowski T., Radowicki S., Pawelczyk L., Wielgoś M., Farmakoterapia mięśniaków macicy, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 2, strony 43–47, https://journals.viamedica.pl/ginekologia_perinatologia_prakt/article/download/50747/38531 [dostęp online: 12.06.2023]
  2. Navarro A, Bariani MV, Yang Q, Al-Hendy A. Understanding the Impact of Uterine Fibroids on Human Endometrium Function. Front Cell Dev Biol. 2021 May 25;9:633180. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8186666/ [dostęp online: 12.06.2023]
  3. Viva, W., Juhi, D., Kristin, A. et al. Massive uterine fibroid: a diagnostic dilemma: a case report and review of the literature. J Med Case Reports 15, 344 (2021). https://jmedicalcasereports.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13256-021-02959-3#citeas [dostęp online: 12.06.2023]

Dodano: 03/12/2021
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Badania
17/02/2022
Badania, Choroby
Jak rozpoznać wczesne objawy reumatoidalnego zapalenia stawów RZS?

Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.


30/11/2021
Aktualności, Badania, Choroby
Wirus RSV – co to jest, jak go wykryć i leczyć?

Wirus RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) zalicza się do rodziny paramyksowirusów. Jest jednym z najczęstszych wirusów odpowiedzialnych za infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, w tym za rozwój ostrego zapalenia oskrzelików i zapalenia płuc. Najczęściej diagnozuje się go u niemowląt oraz małych dzieci. Dla części z nich stanowi poważne zagrożenie. W jaki sposób wykrywa się wirusa RSV i jak się go leczy? Jakie są objawy wirusa RSV? Odpowiadamy!


12/04/2022
Badania, Choroby
Wiosenna alergia – jak sprawdzić czy jest się alergikiem i jak radzić sobie z objawami?

Alergia jest jednym z najczęściej występujących schorzeń na świecie – to choroba cywilizacyjna. Około 15 milionów ludzi w Polsce ma różnego typu alergie. Warto wykonać testy, żeby sprawdzić czy rzeczywiście jest się alergikiem.


Zapoznaj się z nasza ofertą
badanie
Diagnostyka prostaty
Niezbędnik każdego mężczyzny po 40-stce.

od 95 zł
badanie
Diagnostyka osteoporozy
Sprawdź czy Twoje kości są w dobrej formie.

od 95 zł
Pakiet badań
Serce pod kontrolą
Z miłości dla siebie!

od 83 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się