Stany przednowotworowe skóry i jak nie przegapić pierwszych symptomów nowotworu skóry

Powrót

Stany przednowotworowe nazywane inaczej przedrakowymi to zmiany, na których podłożu, statystycznie rzecz biorąc, częściej niż w przypadku innego rodzaju patologii może się rozwinąć nowotwór. W większości przypadków mówi się o stanach przedrakowych w kontekście zmian skórnych, ale nie tylko. Które symptomy powinny skłonić pacjenta do kontaktu ze specjalistą i wykonania niezbędnych badań? Odpowiadamy!

Spis treści:

  1. Stany przednowotworowe — co to?
  2. Podział stanów przedrakowych
  3. Rogowacenie starcze (rogowacenie słoneczne)
  4. Róg skórny — skutek długotrwałego drażnienia
  5. Skóra pergaminowa oraz barwnikowa
  6. Przełyk Barretta
  7. Leukoplakia — rogowacenie białe
  8. Choroba Bowena
  9. Jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworów skóry?

Stany przednowotworowe — co to?

Stany przedrakowe (przednowotworowe) to rodzaj patologii, która statystycznie częściej niż inne może przekształcić się w nowotwór. Wszystkie stany przednowotworowe dzielą się na właściwe i potencjalnie sprzyjające rozwojowi nowotworów. Oba rodzaje mogą dotyczyć zarówno zmian skórnych, jak i zlokalizowanych m.in. w przełyku, na szyjce macicy czy w jelicie grubym.

Podział stanów przedrakowych

Stany przedrakowe właściwe to:

  • polipowatość rodzinna jelita grubego,
  • róg skórny,
  • skóra pergaminowa,
  • przełyk Barretta,
  • leukoplakia,
  • erytoplakia,

Natomiast stany sprzyjające rozwojowi raka to:

  • starcza skóra,
  • przewlekłe owrzodzenia,
  • polipy jelita grubego,
  • nadżerki szyjki macicy.

Rogowacenie starcze (rogowacenie słoneczne)

Rogowacenie starcze nazywane inaczej rogowaceniem słonecznym powoduje powstawanie zmian na skórze twarzy i głowy – szczególnie na skroniach, uszach, czole i łysinie – oraz na dłoniach, a w rzadszych przypadkach na podudziach i przedramionach. Początkowo rogowacenia nie są widoczne na pierwszy rzut oka, ale przy dotyku da się wyczuć szorstkie obszary. W ramach rozwoju choroby na skórze pojawiają się łuszczące się plamy, które po zadrapaniu zamieniają się w różową sączącą albo krwawiącą powierzchnię.

Ten typ zmian może przekształcać się w nowotwory podstawnokomórkowe lub kolczystokomórkowe.

  • Co powinno być powodem do niepokoju? Powiększanie się zmiany, naciekanie podstawy oraz skłonność do krwawienia nawet np. po kontakcie skóry z ręcznikiem.
  • Jakie są czynniki sprzyjające rozwojowi rogowacenia starczego? Długotrwała ekspozycja na promienie słoneczne oraz podeszły wiek.
Rogowacenie starcze (rogowacenie słoneczne)
Rogowacenie starcze (rogowacenie słoneczne)

Róg skórny — skutek długotrwałego drażnienia

Odmianą rogowacenia słonecznego (starczego) jest róg skórny. Ta zmiana skórna podobnie jak rogowacenie u osób dorosłych pojawia się w wyniku stałego narażenia na działanie promieni słonecznych — u dzieci jest efektem stanu zapalnego albo ciągłego drażnienia. W przypadku dzieci nie zalicza się go do stanów przedrakowych.

Róg skórny przypomina róg zwierzęcia. Masy rogowe nawarstwiają się, tworząc stożkowate zmiany o żółtawym lub brunatnym kolorze, zazwyczaj o średnicy kilku milimetrów.

Rogi u 10% do 20% osób starszych mogą prowadzić do rozwoju raka kolczystokomórkowego.

Róg skórny
Róg skórny

Skóra pergaminowa (barwnikowa), genodermatoza

Skóra pergaminowa to choroba o podłożu genetycznym dziedziczona od obojga rodziców – po każdym z rodziców dziedziczy się jeden chory gen (dziedziczona w sposób autosomalny recesywny). To schorzenie wpływa na niewłaściwe działanie enzymu naprawiającego DNA komórkowe, które ulega uszkodzeniu w kontakcie z promieniami UV. Skóra pozbawiona właściwości naprawczych ma liczne piegi, przebarwienia, zaniki, odbarwienia itp. mogące się rozwijać w nowotwory skóry różnego typu.

Jedynym sposobem zapobiegania rozwojowi choroby jest unikanie kontaktu skóry ze słońcem, przyjmowanie retinoidów i leczenie już istniejących zmian nowotworowych.

Przełyk Barretta

Przełyk Barretta to stan chorobowy powstający m.in. w wyniku refluksu żołądkowego – kwas żołądkowy, który jest zarzucany z powrotem do przełyku, powoduje niszczenie komórek wyściełających przełyk. W efekcie komórki zaczynają przypominać te znajdujące się w jelicie cienkim. Co ważne, zaledwie niewielki odsetek osób z refluksem ma przełyk Barretta i nie każdy z przełykiem Barretta choruje na refluks. Te schorzenia mogą, ale nie muszą być ze sobą sprzężone.

Do objawów przełyku Barretta należą:

  • suchy kaszel,
  • częste odczuwanie pieczenia w przełyku – zgagi,
  • bóle brzucha i w klatce piersiowej,
  • problemy z przełykaniem.

Jeżeli obserwuje się u siebie te objawy, warto zgłosić się do specjalisty, który po wykonaniu badań postawi diagnozę.

U niecałego 1% chorych na przełyk Barretta dochodzi do rozwoju nowotworu.

Leukoplakia — rogowacenie białe

Leukoplakia to tak zwane nadmierne rogowacenie, czyli rodzaj keratozy. Choroba początkowo objawia się smugami, a następnie białymi plamami występującymi w jamie ustnej – na policzkach, pod językiem, w okolicach łuków podniebiennych lub na wargach. Zmiany są niebolesne i nie da się ich usunąć. Podstawowym elementem terapii tego rodzaju zmian jest eliminacja czynników powodujących podrażnienia. U pacjentów z tego typu zmianami często stosuje się krioterapię.

Wyjątkowo niebezpieczną odmianą leukoplakii jest erytroleukoplakia, przy której zmiany przyjmują jednocześnie białe i czerwone zabarwienie. Ten rodzaj rogowacenia ma tendencje do zezłośliwienia się na poziomie aż 50 procent.

Leukoplakia — rogowacenie białe
Z lewej język bez zmian, z prawej język z leukoplakią

Choroba Bowena

Choroba Bowena charakteryzuje się pojawieniem złuszczonej plamy lub tarczki na skórze. Przeważnie występuje na tułowiu, ale może także pojawić się na twarzy, narządach płciowych i palcach. Gdy zmiany pojawiają się na błonach śluzowych, określane są jako erytroplazja Queyrata. Leczenie choroby Bowena obejmuje usuwanie zmian chirurgicznie, krioterapię (czyli zamrażanie zmian) lub stosowanie maści z 5% fluorouracylu. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe dla zapobiegania dalszemu rozwojowi choroby i potencjalnemu rozprzestrzenianiu się na inne obszary skóry.

Choroba Bowena
Choroba Bowena

Jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworów skóry?

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworów skóry, konieczne jest podejmowanie odpowiednich działań profilaktycznych i świadome dbanie o zdrowie skóry:

  • Kluczowym krokiem jest unikanie nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV, zwłaszcza w godzinach największego nasłonecznienia;
  • Zaleca się stosowanie wysokiej jakości kremów z filtrem przeciwsłonecznym, noszenie odzieży ochronnej, takiej jak kapelusze i koszule z długim rękawem;
  • Regularna kontrola znamion i pieprzyków przez dermatologa pozwoli na wczesne wykrycie ewentualnych zmian nowotworowych;
  • Wzbogacenie diety o antyoksydanty, zawarte w owocach, warzywach i orzechach, również może pomóc w ochronie skóry przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych.

Bibliografia:

  1. Brandys P., Stany przedrakowe skóry, Medycyna praktyczna dla pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/nowotwory_skory/171339,stany-przedrakowe-skory [dostęp online: 31.07.2023]
  2. Głuszek S., Wydanie II uaktualnione i rozszerzone Warszawa 2019, s. 170-171, https://forumleczeniaran.pl/stany-przedrakowe-skory/ [dostęp online: 31.07.2023]
  3. Ferrándiz C, Malvehy J, Guillén C, Ferrándiz-Pulido C, Fernández-Figueras M. Precancerous Skin Lesions. Actas Dermosifiliogr. 2017 Jan-Feb;108(1):31-41. English, Spanish. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0001731016302848?via%3Dihub [dostęp online: 31.07.2023]
  4. Guerra KC, Zafar N, Crane JS. Skin Cancer Prevention. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519527/ [dostęp online: 31.07.2023]

Dodano: 12/08/2022
Autor
POLMED Zdrowie
POLMED Zdrowie
Najpopularniejsze artykuły w kategorii Profilaktyka
15/02/2021
Profilaktyka, Choroby
Mroczki przed oczami – czym są i o czym świadczą?

Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?


16/05/2022
Profilaktyka, Choroby
Krwotok z nosa – przyczyny, co może oznaczać? Jak zatamować krwawienie?

Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?


27/06/2022
Profilaktyka
Pierwsza pomoc w przypadku zasłabnięcia lub omdlenia – czy wiesz jak należy postąpić w takiej sytuacji?

Zasłabnięcie to zaburzenie funkcji życiowych – krótkotrwałe osłabienie organizmu, które samo w sobie zazwyczaj nie jest groźne, ale może być efektem poważnych problemów zdrowotnych. Jakie są przyczyny zasłabnięć? Czym różni się zasłabnięcie od omdlenia? Jak postępować w obu przypadkach?


Zapoznaj się z nasza ofertą
Promocja! teraz taniej o 20%
badanie
Badania laboratoryjne dla kobiet
Dbaj nie tylko o innych - czas na Ciebie.

od 79 zł
Promocja! teraz taniej o 20%
badanie
Badania laboratoryjne dla mężczyzn
Sprawdź czy wszystko gra i żyj jak chcesz!

od 79 zł
Promocja! teraz taniej o 20%
badanie
Badania laboratoryjne dla seniorów
Regularne badania profilaktyczne pozwalają monitorować stan naszego zdrowia, a w razie potrzeby szybko reagować na zagrożenia.

od 70 zł
Więcej usług
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszymi konsultantami.
Zapytaj o ofertę
Newsletter
Kup wizytę
Portal Pacjenta Portal Pracodawcy Platforma Medycyny Pracy Panel Agentów Ubezpieczeniowych Partner medyczny
Mam konto
Zaloguj się
Nie mam konta
Zarejestruj się