Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Pleśniawki (grzybica jamy ustnej albo kandydoza jamy ustnej) często występują u małych dzieci, choć zdarzają się także i u osób dorosłych. Pojawiają się, gdy dojdzie do zakażenia drobnoustrojami z grupy drożdżaków. Występują w jamie ustnej i zazwyczaj jest tak, że razem z nimi pojawiają się różne inne dolegliwości, np.: uczucie dyskomfortu, brak apetytu, dolegliwości bólowe i ogólne osłabienie, które dotyczy całego organizmu. Jak się można ich szybko pozbyć i czy jest jakiś sposób, żeby nie dopuścić do ich powstania?
Pleśniawki jamy ustnej to biały nalot, , który pokrywa błonę śluzową. Niektórzy uważają, że przypomina serek twarogowy albo ścięte mleko. Często się zdarza, że tego rodzaju zmiany zaczynają się zlewać i zajmować coraz większą powierzchnię błony śluzowej.
Śluzówka, którą pokrywa ten specyficzny nalot, jest zmieniona zapalnie. W tym samym czasie zmiany mogą się pojawić także i na wewnętrznej stronie policzków i warg, a także na dziąsłach, podniebieniu twardym oraz miękkim, ale też na języku.
Najczęściej jest tak, że razem z nimi pojawiają się dolegliwości o charakterze bólowym. Ich nasilenie bywa różne. U niemowląt odnotowuje się wtedy mniejszy przyrost masy ciała oraz znacznie słabsze łaknienie
Grzybica jamy ustnej to przykład choroby, która pojawia się w dwóch różnych postaciach klinicznych: przewlekłej oraz ostrej. W klasyfikacji kandydozy jamy ustnej wyodrębniono 2 główne grupy: kandydozę pierwotną i kandydozę wtórną. Przy tej pierwszej zmiany grzybicze obejmują jedynie jamę ustną (kandydoza rumieniowa, pseudobłoniasta, hiperplastyczna) oraz tkanki okołoustne. W kandydozie wtórnej zmiany grzybicze pojawiają się w jamie ustnej, na skórze oraz w różnych innych błonach śluzowych (zespoły śluzówkowo-skórne).
Przy uwzględnieniu czasu trwania objawów kandydoza pierwotna bywa również dzielona na:
Przyczyna powstawania pleśniawek to zakażenie drożdżakami. Najczęściej za tego rodzaju infekcję odpowiada wspomniany już wcześniej grzyb – jego nazwa to Candida albicans. Ten patogen występuje u około 30-60% zdrowych ludzi, bowiem wchodzi on w skład flory fizjologicznej m.in. układu pokarmowego. Drożdżaki, które bytują w jamie ustnej, mają tam zapewnione bardzo sprzyjające warunki do szybkiego namnażania się. Wszystko przez to, że panuje tam wilgoć i że jest ciepło. Oprócz tego często pojawiają się tam również różnego rodzaju resztki po spożytych wcześniej posiłkach.
Grzyby do jamy ustnej dziecka trafiają razem z wkładanymi do ust zainfekowanymi przedmiotami albo brudnymi rękami. Może zdarzyć się i tak, że są przenoszone z osób dorosłych. Właśnie z tego względu tak ważne jest to, żeby nie oblizywać dziecku smoczka, gdy spadnie on na podłogę. Warto również wiedzieć, że powstawaniu pleśniawek sprzyja nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Niewłaściwe wyparzanie butelek i smoczków także może przyczynić się do powstawania pleśniawek.
Warto również wiedzieć, że kolonizacja pochwy przez grzyby z rodzaju Candida,(one zaczynają się namnażać przy spadku odporności. Z tego powodu pleśniawki są tak typowe dla przebiegu AIDS) która często dotyka ciężarnych, także może doprowadzić do zakażenia noworodków, a dochodzi do niego wówczas, gdy poród odbywa się siłami natury. Z kolei wcześniaki cechuje niedobór odporności, który wynika przede wszystkim z niedoboru immunoglobuliny G, której jednym z zadań jest ochrona organizmu przed zakażeniem drożdżakami.
Jeśli dziecko jest karmione w sposób naturalny, to trzeba zwracać uwagę na wygląd brodawek i otoczek sutka. Wszystko przez to, że grzybicze zapalenie piersi może objąć także i te części kobiecego ciała. Wówczas nieodzowne jest leczenie i matki, i dziecka.
Jeśli chodzi o pleśniawki u dorosłych, to warto zacząć od tego, że sprzyjają im (z uwagi
na wspomnianą wcześniej obniżoną odporność) zaburzenia immunologiczne, choroby krwi
(np. białaczka), długotrwały stres, choroby przewodu pokarmowego, schorzenia nerek oraz różnego rodzaju choroby, które obejmują błonę śluzową jamy ustnej (czyli np. leukoplakia, liszaj płaski) i niedobór składników mineralnych oraz witamin (żelaza, witaminy D ).
W taki sam sposób może zadziałać dieta, która będzie obfitowała w cukier, bo on stanowi doskonałą pożywkę dla różnego rodzaju grzybów. Na tym nie koniec, bo protezy zębowe, jeśli nie będą w prawidłowy sposób i odpowiednio często czyszczone, także mogą sprzyjać powstawaniu pleśniawek.
U dzieci pleśniawki w jamie ustnej pojawiają się pod postacią niewielkich płytek
o kremowobiałym albo białym zabarwieniu. Charakterystyczne dla nich jest to, że są miękkie
i lekko „podniesione” ponad powierzchnię błony śluzowej. Razem z nimi pojawia się także stan zapalny. Dziecko, które ma pleśniawki, może być niespokojne i skłonne do płaczu. Oprócz tego nie chce nic jeść ani pić, bo te czynności są dla niego bolesne.
Często się zdarza, że u noworodków, a także u niemowląt pleśniawki są mylone z resztkami mleka, które pozostają w dziecięcej buzi zaraz po skończonym posiłku. Rodzice mogą samodzielnie zweryfikować, z czym konkretnie mają do czynienia. Do tego celu powinien zostać użyty namoczony w soli fizjologicznej (0,9% NaCl) gazik). Jeśli uda im się usunąć ten występujący w jamie ustnej dziecka biały nalot, to będzie dowodziło tego, że mieli do czynienia z resztkami po niedawno spożytym przez dziecko posiłku. Jeśli się tak nie stanie, to będzie
to dowodziło tego, że to coś poważniejszego i wymagającego medycznej konsultacji.
Grzybicze zapalenie jamy ustnej jest rozpoznawane na podstawie obrazu klinicznego. Lekarz potrafi w ten sposób rozpoznać, czym jest charakterystyczny biały nalot, który pojawił się
w jamie ustnej. Z tego względu najczęściej pobieranie próbek wymazu do badań laboratoryjnych nie jest wymagane. Zazwyczaj przeprowadza się je gdy są wątpliwości diagnostyczne lub jeśli zaordynowane leczenie nie przyniosło oczekiwanej poprawy.
Leczenie pleśniawek jest efektywne wówczas, gdy uda się wyeliminować czynniki, które odpowiadają za ich pojawienie się (ogólnoustrojowe albo miejscowe). Wówczas kluczową rolę odgrywa właściwa higiena jamy ustnej oraz np. uzupełnień protetycznych.
Najczęściej jest tak, że dobre rezultaty przy leczeniu pleśniawek zapewnia leczenie miejscowe. Właściwości przeciwgrzybicze posiadają np. płukanki do jamy ustnej z chlorheksydyną. Oprócz tego podczas leczenia miejscowego przepisywane są również różnego rodzaju antybiotyki (np. amfoterycyna, nystatyna albo natamycyna).
Częściej się zdarza, że drobnoustroje Candida zaczynają być oporne na leczenie. Stanowi to konsekwencję zbyt częstego stosowania leków przeciwgrzybiczych. Z tego względu w niektórych z przypadków, jeszcze zanim dojdzie do leczenia, są zlecane badania
– mykogram jamy ustnej (w ten sposób łatwiej dobrać odpowiednią dla danego przypadku terapię).
Przy pleśniawkach prawidłowa higiena jamy ustnej to podstawa. Dbanie o jamę ustną trzeba rozpocząć już od pierwszych dni życia dziecka, a nie dopiero wtedy, gdy pojawią się u niego pierwsze zęby. Początkowo wystarczy, że się zacznie przemywać, po każdym z posiłków, jamę ustną gazikiem, który został zwilżony w przegotowanej, ciepłej wodzie. Równie ważne jest to, aby każdemu dziecku regularnie wyparzać zabawki – zwłaszcza te, które wkłada sobie później do buzi (np. grzechotki, gryzaki).
Butelki, kubki i smoczki także należy odpowiednio dezynfekować. Ponadto po każdej zabawie (zwłaszcza tej na podłodze) i po powrocie ze spaceru, trzeba myć dziecku ręce oraz buzię.
Poza myciem dziecku dziąseł należy mu także podawać, po każdym z posiłków (do popicia) nieco wody albo herbaty (bez cukru). W ten sposób uda się bardziej efektywnie wypłukać
z jamy ustnej znajdujące się tam różnego rodzaju resztki pokarmowe.
Osoby dorosłe muszą pamiętać o tym, że one także mogą przekazać dziecku szkodliwe dla niego grzyby oraz bakterie. Do odkażania i czyszczenia najlepiej używać gorącej wody. U osób dorosłych dbanie o higienę jamy ustnej powinno być tak samo ważne, jak to ma miejsce w przypadku dzieci. Aby zapobiegać powstawaniu pleśniawek, należy pamiętać o regularnym wymienianiu szczoteczek do zębów (trzeba to robić częściej niż raz na trzy miesiące). Równie ważne jest to, żeby sięgać po dostosowaną do stanu jamy ustnej pastę do zębów i by unikać zbyt gwałtownych ruchów podczas czyszczenia zębów.
Jeśli ma się problem z często nawracającymi pleśniawkami, to należy ograniczyć ilość spożywanego cukru. Oprócz tego należy zacząć częściej sięgać po produkty nabiałowe (np. kefir, maślanka, jogurt naturalny), bo one działają w sposób ochronny na naturalną florę bakteryjną przewodu pokarmowego.
Konsultacja merytoryczna lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Bibliografia:
Osoby, będące w sile wieku (40+), zazwyczaj czują się dobrze i nie mają żadnych niepokojących objawów, które mogłyby sugerować, że nadszedł czas, żeby zatroszczyć się o swoje zdrowie. To bardzo złudne i szkodliwe przekonanie. Często zdarza się bowiem, że choroba rozwija się w ukryciu. Im później zostanie zdiagnozowana, tym trudniej ją wyleczyć. Ponadto, taka sytuacja może doprowadzić do niechcianych i nieodwracalnych powikłań.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.
