Szczepienia są kluczowym elementem ochrony zdrowia publicznego. Ich powszechność wpłynęła na wyeliminowanie groźnych chorób (np. polio, błonica) lub ograniczenie do incydentalnych przypadków (tężec, WZW typu B). Inną chorobą, która została zlikwidowana dzięki powszechnemu programowi szczepień, jest ospa prawdziwa. Dzięki immunizacji organizm „poznaje” konkretne patogeny i „nabywa” odporności na ich działanie, co skutecznie ogranicza ryzyko zachorowania bądź wystąpienia groźnych powikłań związanych z chorobą. Poprzez szczepienia chronimy nie tylko siebie, ale również społeczność. Jest to szczególnie ważne ze względu na osoby o obniżonej odporności oraz zdrowie całej populacji.

W Polsce Program Szczepień Ochronnych został wprowadzony w latach 60. i co roku jest aktualizowany przez GIS w zakresie szczepień obowiązkowych i zalecanych. Program obejmuje dzieci od momentu urodzenia (pierwsza doba) do 19. roku życia.

Poniżej prezentujemy kalendarz szczepień na rok 2024 z podziałem na etapy życia.

Pierwszy rok: 24 godziny po urodzeniu:

szczepionka przeciwko gruźlicy (BCG)
pierwsza dawka szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (HBV)

Pierwszy rok: 2 miesiąc życia (+6 tygodni od urodzenia):

druga dawka szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (HBV)
pierwsza dawka szczepienia przeciw zakażeniom wywołanym przez rotawirusy
pierwsza dawka szczepienia przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (DTP)
pierwsza dawka szczepienia przeciw inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae (Hib)
pierwsza dawka szczepienia przeciw inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae, potocznie określana jako ta przeciwko pneumokokom
pierwsza dawka szczepienia przeciw nagminnemu porażeniu dziecięcemu, znanemu również pod nazwą polio oraz choroba Heinego-Medina, (poliomyelitis, IPV)

Pierwszy rok: 4 miesiąc życia (po 4 tygodniach od poprzedniego szczepienia):

druga dawka szczepienia przeciw zakażeniom wywołanym przez rotawirusy

Pierwszy rok: 5-6 miesiąc życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia):

trzecia dawka szczepienia przeciw zakażeniom wywołanym przez rotawirusy
druga dawka szczepienia przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (DTP)
druga dawka szczepienia przeciw inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae (Hib)
druga dawka szczepienia przeciw inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae, potocznie określana jako ta przeciwko pneumokokom

druga dawka szczepienia przeciw nagminnemu porażeniu dziecięcemu, znanemu również pod nazwą polio oraz choroba Heinego-Medina, (poliomyelitis, IPV)

Pierwszy rok: 7 miesiąc życia:

trzecia dawka szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (HBV)

Drugi rok: 13-15 miesiąc życia:

trzecia dawka szczepienia przeciw inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae
szczepienie przeciw odrze, śwince, różyczce (MMR)

Drugi rok: 16-18 miesiąc życia:

czwarta dawka szczepienia przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (DTP)
czwarta dawka szczepienia przeciw inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae (Hib)
trzecia dawka szczepienia przeciw nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis, IPV)

6 rok życia:

pierwsza dawka szczepienia przypominającego przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (DTaP)
szczepienie przypominające przeciw odrze, śwince, różyczce (MMR)

14 rok życia:

druga dawka szczepienia przypominającego przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (Tdap)

19 rok życia:

trzecia dawka szczepienia przypominającego przeciw błonicy, tężcowi (Td)

Kalendarz szczepień obowiązkowych w Polsce 2023

Poniżej prezentujemy kalendarz szczepień na rok 2023 z podziałem na choroby, którym szczepionka ma zapobiegać.

Szczepienie przeciwko gruźlicy (BCG):

pierwsza dawka: w ciągu 24 h od urodzenia

Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (HBV):

pierwsza dawka: w ciągu 24 h od urodzenia
druga dawka: w 2. miesiącu życia (po ukończeniu 6. tygodnia życia)
trzecia dawka: w 7. miesiącu życia

Szczepienie przeciw zakażeniom wywołanym przez rotawirusy:

pierwsza dawka: w 2. miesiącu życia (po ukończeniu 6. tygodnia życia)
druga dawka: w 4. miesiącu życia (po 4 tygodniach od poprzedniego szczepienia)
trzecia dawka: w 5.-6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)

Szczepienie przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (DTP, DTaP, Tdap, TD):

pierwsza dawka: w 2. miesiącu życia (po ukończeniu 6. tygodnia życia)
druga dawka: w 3-4. miesiącu życia (po 4 tygodniach od poprzedniego szczepienia)
druga dawka: w 5-6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)
trzecia dawka: w 16-18. miesiącu życia
czwarta dawka: w 6. roku życia (przypominająca)
piąta dawka: w 14. roku życia (przypominająca)
szósta dawka: w 19. roku życia (przypominająca, tylko przeciw błonicy i tężcowi)

Szczepienie przeciw inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae typu b (Hib):

pierwsza dawka: w 2. miesiącu życia (po ukończeniu 6. tygodnia życia)
druga dawka: w 5-6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)
trzecia dawka: w 16-18. miesiącu życia

Szczepienie przeciw inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae:

pierwsza dawka: w 2. miesiącu życia (po ukończeniu 6. tygodnia życia)
druga dawka: w 5-6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)
trzecia dawka: w 13-15. miesiącu życia

Szczepienie przeciw nagminnemu porażeniu dziecięcemu (choroba Heinego-Medina, polio) (poliomyelitis, IPV):

pierwsza dawka: po ukończeniu 14. tygodnia życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)
druga dawka: w 5-6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)
trzecia dawka: w 16-18. miesiącu życia
czwarta dawka: w 6. roku życia (przypominająca)