Bolące ramię po szczepieniu przeciw COVID-19

Do najczęściej występujących niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP) należą zaczerwienienie, ból i obrzęk w miejscu podania szczepionki. Dotyczy to preparatów uodparniających na różne choroby. Na te dolegliwości skarży się średnio więcej niż jedna na dziesięć osób. Tak jest również w przypadku szczepienia przeciw COVID-19. Jakie są najpopularniejsze NOP-y i jak sobie z nimi poradzić?

Niepożądane odczyny poszczepienne, w skrócie NOP, to wszystkie zaburzenia stanu zdrowia wynikające bezpośrednio z podania szczepionki, które występują do czterech tygodni od momentu iniekcji. Częstotliwość występowania NOP-ów zależy od rodzaju preparatu zastosowanego do szczepienia. Wśród niepożądanych odczynów zgłaszane są głównie: gorączka, zmęczenie, ból głowy oraz ból i zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia. Ilu pacjentów odczuwa ból ramienia po szczepieniu przeciw COVID-19?

Częstotliwość występowania NOP-ów

Jak pokazują statystyki, najczęściej występujące NOP-y po podaniu szczepionki na koronawirusa – mowa zarówno o preparacie produkowanym przez Pfizer, jak i Modernę czy AstraZeneca – to ból i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia, ból głowy, ból mięśni, zmęczenie, dreszcze, gorączka oraz bóle stawowe. Występują one u więcej niż jednego pacjenta na dziesięciu zaszczepionych. Rzadziej, bo raz na dziesięć przypadków, pojawia się zaczerwienienie na ramieniu, wysypka lub pokrzywka. Jeden na sto zaszczepionych zgłaszał odczuwanie świądu w miejscu wstrzyknięcia, bólu kończyn, ogólnego złe samopoczucia i problemów z bezsennością.

Co ważne, niepożądane odczyny poszczepienne mogą się utrzymywać do kilku dni. Większość z nich – co widać po statystykach – jest łagodna i ma charakter miejscowy. Uogólnione NOP-y zdarzały się częściej po drugiej niż po pierwszej dawce szczepionki.

Uwaga, zaleca się, aby po szczepieniu pozostać w centrum medycznym lub w punkcie szczepień przez minimum 15 minut. W tym czasie istnieje największe ryzyko wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, chociaż występuje on niezwykle rzadko.

Bolące ramię po szczepieniu – jak sobie poradzić?

Dlaczego ramię po szczepieniu przeciw COVID-19 może boleć? Tak naprawdę przyczyny są dwie. Po pierwsze, ból pojawia się w efekcie uszkodzenia tkanki mięśniowej przez igłę, ponieważ tworzy się tam niewielki stan zapalny. Po drugie, może być wynikiem reakcji odpornościowej, to znaczy wytworzenia odpowiedzi immunologicznej, w którą zaangażowane są limfocyty B, T oraz makrofagi.

Czy można załagodzić ból w miejscu wstrzyknięcia, korzystając z domowych sposobów? Tak – zaleca się przyjęcie leków przeciwbólowych z ibuprofenem lub paracetamolem, stosowanie zimnych okładów zmniejszających stan zapalny albo okładów z sody. Te ostatnie wykonuje się, mieszając pół szklanki letniej wody z łyżeczką sody oczyszczonej. W tak przygotowanym roztworze moczy się gazik i przykłada w miejscu wkłucia. Co ważne, nie należy odciążać ramienia – wykonywanie ruchów, w tym rozciąganie jest bardzo ważne, ponieważ wpływa na przyspieszenie tempa przepływu krwi i minimalizowanie bólu.

Covidowe ramię

U niektórych pacjentów niepożądanym odczynem poszczepiennym jest tak zwane „covidowe ramię”, czyli opóźniona nadwrażliwość skórna. „Covidowe ramię” to duża – mająca kilka centymetrów średnicy – czerwona zmiana, często swędząca i bolesna w dotyku zlokalizowana wokół miejsca iniekcji. Ta reakcja pojawia się dopiero po pięciu, a maksymalnie dziewięciu dniach od podania szczepionki. 

Trzeba pamiętać, że ten rodzaj NOP-u nie jest niebezpieczny i nie wpływa na możliwość przyjęcia kolejnej dawki preparatu. Zmiana powinna zniknąć maksymalnie po siedmiu dniach, chociaż u niektórych pacjentów przestawała być widoczna już po 24 godzinach.

Z „covidowym ramieniem” można sobie poradzić, stosując zimne okłady, a w przypadku bardzo intensywnego uczucia swędzenia, również przyjmując leki przeciwhistaminowe. Jeżeli zaczerwienienie nie ustępuje po tygodniu, należy skonsultować się z lekarzem, który oceni stan zdrowia pacjenta.