Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Podstawowe zabiegi endodoncji, które są praktykowane w stomatologii zachowawczej to: przeciwdziałanie próchnicy, odbudowa tkanek okołowierzchołkowych przy użyciu specjalnych materiałów oraz leczenie kanałowe. Mianem tego ostatniego określa się zabieg stomatologiczny, dzięki któremu można uratować ząb, gdy już doszło do nieodwracalnego zapalenia jego miazgi. Najczęściej prowadzi do niego uszkodzenie mechaniczne albo głęboki ubytek. Wskazań do jego wdrożenia jest wiele więcej (np. urazy mechaniczne, głębokie ubytki próchnicowe, planowane leczenie protetyczne). Przeciwskazaniem są w tym wypadku np. zaburzenia endokrynologiczne, a oprócz tego schorzenia: nerek, serca oraz wątroby. Na czym polega leczenie kanałowe i jakie obowiązują w jego przypadku wskazania?
Wiele osób obawia się, że leczenie kanałowe boli, a to nieprawda. Za sprawą znieczulenia miejscowego można liczyć na pełen komfort. Kolejny mit to jego długi przebieg. Teraz dzięki możliwościom nowoczesnych technologii (np. laserom oraz mikroskopom) poszczególne etapy leczenia kanałowego uległy skróceniu. W wielu przypadkach kończy się na jednej wizycie. Czy jest się zatem czego bać?
Endodoncja to jeden z działów stomatologii. Jego najważniejsze zadania to wykrywanie i leczenie chorób, które obejmują tkanki okołowierzchołkowe i miazgę zębową. Podstawowa metoda przy takiej terapii to leczenie kanałowe. Jest ono wdrażane wtedy, gdy zostanie zidentyfikowana infekcja miazgi zęba.
Stomatolog endodonta najpierw usuwa całą zajętą przez infekcję albo martwą miazgę z komory oraz kanałów zębowych. Kolejny krok to rozszerzenie i odkażenie opracowywanych kanałów korzeniowych. Finalnie są one wypełniane dedykowanym do tego rodzaju przeznaczenia materiałem.
Najczęściej jest tak, że leczenie kanałowe jest stosowane przy zaawansowanej próchnicy, bo to właśnie ona doprowadza do zainfekowania miazgi zębowej. Wówczas wiele osób uskarża się na dolegliwości bólowe, w tym przede wszystkim na pulsujący ból zęba, który utrudnia codzienne funkcjonowanie. Do tego dochodzi jeszcze obrzęk, który obejmuje otaczające go tkanki.
Wrażenie, że ząb jest zbyt wysoki, to również jest wskazanie do zastosowania leczenia kanałowego. Ten stan to tzw. wysadzanie zęba z zębodołu. Nie zawsze jednak ząb boli. Z tego względu trudno w porę zareagować i zdrożyć optymalną metodę leczenia.
Kolejne sytuacje, gdy potrzebne będzie leczenie kanałowe to obumarcie miazgi zęba. Najczęściej doprowadzają do niej uszkodzenia mechaniczne albo nieleczona próchnica. Leczenie kanałowe jest nieodzowne także i wtedy, gdy u pacjenta pojawi się zapalenie tkanek okołowierzchołkowych albo zgorzel miazgi zębowej.
Poza wyżej wymienionymi wskazaniami leczenie kanałowe może być potrzebne także i wtedy, gdy się pojawi:
O tym, jak będzie wyglądał przebieg leczenia kanałowego, decyduje stomatolog. Tak naprawdę to od stopnia trudności zabiegu jest uzależnione to, czy uda się go szybko przeprowadzić. Oprócz tego istotną rolę odgrywają wtedy i ograniczenia, i potrzeby konkretnego pacjenta.
Dewitalizacja to zatrucie zęba. Często jest tak, że leczenie kanałowe rozpoczyna się właśnie od niej. Sięga się po nią, gdy dana osoba jest uczulona na leki znieczulające albo gdy chodzi o zapewnienie pomocy o charakterze doraźnym. Sedno dewitalizacji to opracowanie ubytku oraz odkrycie tego fragmentu miazgi, który został objęty przez proces zapalny.
Za jej przyczyną udaje się obniżyć ciśnienie, które panuje w komorze zębowej. Później na tak przygotowany ubytek stomatolog nakłada odpowiednio dobrany lek dewitalizujący. Ten etap to tzw. zatrucie zęba i trwa on zazwyczaj dwa lub trzy tygodnie. Dopiero wtedy, gdy ząb będzie martwy i już nie będzie bolał, można przejść do kolejnych etapów leczenia endodontycznego.
U dzieci niedojrzałe jeszcze zęby bywają leczone poprzez zastosowanie amputacji przeżyciowej miazgi. Wówczas się ją usuwa, ale wyłącznie z komory zęba. Kanały nie podlegają wtedy opracowaniu. Taki sposób postepowania przekłada się na to, że po tym, jak już zęby zostaną zabezpieczone właściwie dobranym lekiem, nadal jest możliwe zakończenie procesu rozwojowego zęba.
Najczęściej jest tak, że pacjenci chcieliby zakończyć leczenie kanałowe podczas pierwszej wizyty. Wówczas, gdy jest to możliwe, przeprowadzana jest ekstyrpacja. Jej istota to usunięcie miazgi z kanałów korzeni zębowych. Do jej przeprowadzania służą pilniki endodontyczne. To właśnie one umożliwiają pozbycie się całej miazgi.
Tkanki objęte procesem zapalnym są usuwane podczas opracowywania kanałów korzeniowych. Opracowanie mechaniczne kanałów prowadzi do usunięcia z ich ścian wszystkich zmienionych tkanek. Równie ważne jest wtedy nadanie im prawidłowego kształtu. Do tego celu służą instrumenty mechaniczne oraz ręczne. Kluczowe w tym wypadku jest rozszerzenie oraz uformowanie światła w taki sposób, żeby stało się realne jego szczelne wypełnienie.
Jest uznawane za najprostszy etap w leczeniu kanałowym. To właśnie wtedy zostaje ustalona długość robocza każdego kanału zęba. Do tego celu jest używany endometr oraz zdjęcie rentgenowskie.
Na etapie, gdy tkanki zapalne już zostały usunięte, przeprowadzane jest opracowanie chemiczne, czyli przepłukiwanie kanałów za pomocą płynów dezynfekujących. Wówczas przydatna jest aktywacja ultradźwiękami, bo dzięki niej cały proces jest bardziej efektywny i krócej trwa. Później kanały zostają osuszone.
Do tego celu służy przede wszystkim materiał znany jako gutaperka. Jest to wykazująca pewne podobieństwo do kauczuku substancja o pochodzeniu naturalnym, roślinnym. Do kanału może zostać podana pod postacią zimną i stałą (tzw. ćwieków) albo ciekłą i rozgrzaną. Na koniec pacjenta czeka jeszcze kontrola, która jest przeprowadzana przy użyciu aparatu radiologicznego.
Postępowanie przy ostrym zapaleniu, czyli zgorzeli miazgi zębowej i przy stanach zapalnych, które obejmują tkanki okołowierzchołkowe, nie przebiega tak samo, jak to ma miejsce podczas jednodniowego leczenia. Z uwagi na obecną w tych miejscach infekcję bakteryjną stomatolog może nie mieć innego wyjścia i zastosować wielowizytowe leczenie.
Dla niego charakterystyczne jest to, że trwa znacznie dłużej, przeważnie kilka tygodni. Wówczas stosowane są silne leki dezynfekujące, które są aplikowane do kanałów, a poza nimi używane są także specjalne wkładki odkażające.
Dopiero gdy już się uda opanować mniej lub bardziej zaawansowany stan zapalny i gdy pacjent ma za sobą opracowanie wymagających tego kanałów, endodonta zaczyna je wypełniać (przeważnie gutaperką). Także i tym razem, na koniec leczenia kanałowego, jest robione zdjęcie rtg, bo to właśnie na jego podstawie jest oceniana poprawność wykonanego wypełnienia.
Po zakończeniu leczenia kanałowego ząb jest słabszy, zwłaszcza jeśli się go porówna z tym zdrowym. Żeby móc się nim cieszyć jeszcze przez wiele lat, wykonywana jest odbudowa protetyczna, np. korona zęba, która jest umiejscawiana na wkładzie korzeniowo-koronowym.
Wówczas w kanale zęba zostaje ulokowany sztyft. Obecnie jest on dostępny w wersji metalowej albo szklanej (z włókna szklanego). Później na wkład jest zakładana korona. Prawidłowo wykonana odbudowa korony zęba przekłada się na jego dłuższe użytkowanie i obecność w jamie ustnej.
Po leczeniu kanałowym ząb może zmienić kolor. Najczęściej zaczyna ciemnieć. Obecnie nie jest to już problem, bo można go rozjaśnić, czy też wybielić. Wówczas stosuje się tzw. wybielanie wewnętrzne. Jego nazwa wzięła się stąd, że preparat, który służy do wybielania, zostaje podany do komory zęba, czyli do jego wnętrza.
Powtórne leczenie kanałowe (re-endo, reendo) musi zostać przeprowadzone zawsze wtedy, gdy w zębie, który już wcześniej by leczony kanałowo, dojdzie do stanu zapalnego. Często się zdarza, że to jedyna szansa, żeby go uratować przed ekstrakcją.
Leczenie kanałowe to zabieg o dość wysokim ryzyku niepowodzenia, a oprócz tego jest obarczony ryzykiem różnego rodzaju powikłań. Niepowodzenie może w tym wypadku wynikać np. z tego, że zęby są w bardzo złym stanie. Oczywiście zawsze wtedy, gdy jest szansa na uratowanie zęba, warto spróbować.
Powtórne leczenie kanałowe może zostać wdrożone, żeby powiększyć bezpieczeństwo zęba, który już wcześniej był w ten sposób leczony. Oprócz tego może się okazać nieodzowne przy utrzymującym się długo stanie zapalnym. Takim, który obejmuje obszar okołowierzchołkowy albo tkanek zębów.
Jego sedno to poprawa wypełnienia kanałów. Najpierw jest usuwany stary materiał wypełniający. Później obligatoryjne jest ponowne wyczyszczenie kanałów korzeniowych. Następnie po raz kolejny trzeba je wypełnić i jeśli jest taka możliwość to odbudować ząb. Inna dostępna na tym końcowym etapie leczenia kanałowego opcja to założeniu mostu protetycznego albo korony.
Dolegliwości bólowe to niejedyny problem, z którym muszą się mierzyć osoby unikające leczenia zębów. Stan zapalny miazgi, jeśli w porę nie zostanie wyleczony, może doprowadzić do wielu groźnych powikłań.
Próchnica, która nie jest leczona, może stać się przyczyną ostrych stanów zapalnych, a one poza tkankami miękkimi, mogą także objąć przestrzenie anatomiczne w rejonie szyi i głowy oraz kości.
Jama ustna prowadzi do kolejnych układów: oddechowego i pokarmowego. Tym samym rozwijające się w niej bakterie mogą się przedostać również i do nich. Z kolei z teorii zakażeń ogniskowych wynika, że procesy zapalne w jamie ustnej oddziałują także i na te najbardziej odległe układy oraz narządy.
Do powikłań po nieleczonej próchnicy, a więc i również po zaniechaniu leczenia kanałowego, zalicza się m.in.:
Zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć.
Z tego względu należy zacząć więcej uwagi poświęcać prewencji. Regularne szczotkowanie i nitkowanie zębów to w tym wypadku podstawa. Podobnie jak częste wizyty w gabinecie stomatologicznym.
Konsultacja merytoryczna lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Zespół jelita drażliwego to przewlekła choroba przewodu pokarmowego. Jej najczęstsze objawy to bóle brzucha i zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Z ustaleń badaczy wynika, że przyczyny zespołu jelita drażliwego mogą mieć podłoże genetyczne. Jak rozpoznać tę coraz częstszą chorobę i czy można jej w sposób efektywny przeciwdziałać?
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
Ciśnienie oczne, określane też jako ciśnienie wewnątrzgałkowe albo śródgałkowe, jest to ciśnienie wywierane przez płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę.
