Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Cukrzyca jest to najczęściej występujące powikłanie metaboliczne, które komplikuje przebieg ciąży, występujące u 3-5% kobiet w ciąży.
Dominującą grupę stanowią kobiety, u których podwyższony poziom cukru rozwinął się w czasie ciąży – stanowi ona ok. 90% przypadków cukrzycy towarzyszącej ciąży, jakkolwiek wśród tych kobiet może znaleźć się niewielka liczba kobiet, u których cukrzyca (głównie typu 2) istniała już przed ciążą, jednak ze względu na bezobjawowy przebieg nie została wykryta.
Pozostałą grupę, czyli 10%, stanowią kobiety, u których cukrzyca istniała już przed ciążą – jest to tzw. cukrzyca przedciążowa.
Należą tu przypadki cukrzycy typu 1, 2 oraz MODY („maturity diabetes of the youth”).
Znaczenie, jakie przypisuje się wczesnemu rozpoznaniu i właściwemu leczeniu cukrzycy u kobiet ciężarnych jest wynikiem znaczących powikłań dla przebiegu ciąży i porodu w przypadkach złej kontroli metabolicznej cukrzycy, czyli nieprawidłowych wartości poziomu cukru w surowicy. Zaburzenia te mogą prowadzić zarówno do uszkodzeń płodu we wczesnej ciąży, będąc przyczyną poronień, jak również wrodzonych wad płodu. Najczęściej są to wrodzone wady serca, centralnego układu nerwowego, układu moczowego oraz wady rozwojowe kończyn.
W późnym okresie ciąży występują zaburzenia funkcji łożyska, doprowadzając do obumarcia wewnątrzmacicznego płodu.
Przy niewyrównanej cukrzycy występują zaburzenia metaboliczne u noworodka, stanowiąc zagrożenie dla jego życia.
Czynniki ryzyka cukrzycy ciążowej to: wielorództwo, ciąża u kobiet po 35 r.ż., przebyte porody dużych dzieci (o wadze powyżej 4000 g), poprzednie urodzenie noworodka z wadą, zgony wewnątrzmaciczne, nadciśnienie tętnicze lub nadwaga przed ciążą, rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 2 oraz rozpoznanie cukrzycy ciążowej w trakcie trwania poprzednich ciąż.
Cukrzyca ciążowa może charakteryzować się nieprawidłową tolerancją glukozy, która przy stosowaniu tylko odpowiedniej diety ulega normalizacji, bez konieczności leczenia farmakologicznego – jest to tzw. postać G1.
Postać G2 charakteryzuje się hiperglikemią na czczo i poposiłkową, która wymaga leczenia zarówno dietą jak i insuliną.
Grupa kobiet obciążonych cukrzycą przed ciążą jest bardzo niejednorodna – wśród nich znajdują się zarówno te, które chorowały krótko przed ciążą, bez powikłań narządowych cukrzycy, jak i kobiety z długim okresem trwania choroby (np. 10-19 lat lub powyżej 20 lat), obciążone licznymi powikłaniami tej choroby (np.uszkodzenie siatkówki, kłębków nerkowych, mięśnia serca, naczyń obwodowych).
Celem odpowiedniej klasyfikacji tej grupy pacjentek stosuje się tzw. klasyfikację cukrzycy przedciążowej wg P.White.
Zaawansowane zmiany narządowe – np. nadciśnienie tętnicze, często skojarzone ze stanem przedrzucawkowym, uszkodzenie mięśnia serca (tzw. kardiomiopatia cukrzycowa), niewydolność nerek lub stan po przeszczepie nerki stanowią wskazanie do rozwiązania ciężarnej cięciem cesarskim.
Rozpoznanie cukrzycy u kobiet w ciąży obejmuje zarówno test przesiewowy jak i diagnostyczny. Testy te wykonywane są ambulatoryjnie. Glukoza w ciąży – badanie obejmuje wstępne oznaczenie stężenia glukozy we krwi i jest wykonywane na początku ciąży, podczas pierwszej wizyty u ginekologa, w celu wykrycia bezobjawowej cukrzycy przedciążowej.
Jeżeli wynik testu jest ujemny, badanie cukru w ciąży należy powtórzyć między 24 a 28 tygodniem ciąży.
Badania przesiewowe są obowiązkowe i wykonywane są standardowo u wszystkich kobiet ciężarnych, niezależnie od istniejących czynników ryzyka.
Przy wykonywaniu testów obowiązują odpowiednie zasady – np. pora ostatniego posiłku przed badaniem, czas zażycia glukozy do testu, itd.
Co jeść przy cukrzycy ciążowej? Leczenie cukrzycy ciążowej obejmuje stosowanie zarówno diety:
Zapotrzebowanie kaloryczne ok. 35 kcal/kg należnej masy ciała, czyli ok. 1500-2400 kcal na dobę.
U pacjentek z nadwagą zaleca się stosowanie diety niskokalorycznej.
Ważny jest prawidłowy przyrost masy ciała – średnio od 8-12 kg, zależnie od wyjściowej masy ciała – od 7 kg dla pacjentek ze wskaźnikiem masy ciała (BMI) >29,0 kg/m2, do ok. 20 kg dla pacjentek z BMI <19,8 kg/m2. Prawidłowy przybór masy w ciąży wynosi dla I trymestru – 1,5 kg, II trymestru – 4,5 kg i dla III – 5,5 kg (norma dla Polski).
Leczenie farmakologiczne cukrzycy w okresie ciąży wymaga bezwzględnie leczenia insuliną, metodą wielokrotnych wstrzyknięć (4-5x dziennie), przy użyciu insulin krótkodziałających (do posiłków głównych) oraz insuliną o pośrednim czasie działania (na noc). Obecnie coraz częściej stosujemy pompy insulinowe.
Dobra kontrola glikemii oceniana parametrem hemoglobiny glikozylowanej – HBA1C, utrzymywanej w granicach od 5-6%, kontrolowanej w odstępach co 3 m-ce zapewnia prawidłowy wewnątrzmaciczny rozwój płodu i poród zdrowego noworodka.
Niezwykle istotne jest zatem planowanie ciąży przez kobiety obciążone cukrzycą, celem optymalizacji kontroli wartości glikemii oraz wczesne wykrycie i prawidłowe leczenie cukrzycy u kobiet ciężarnych.
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest przewlekłą niezapalną chorobą stawów o etiologii wieloczynnikowej. Powstaje w wyniku zaburzeń równowagi pomiędzy procesami regeneracji oraz degradacji chrząstki stawowej i kości podchrzęstnej. Wyróżniamy pierwotną – idiopatyczną chorobę zwyrodnieniową stawów (artrhrosis idiopathica) i wtórną chorobę zwyrodnieniową stawów (artrhrosis secundaria), gdy znana jest choroba leżąca u podłoża zmian zwyrodnieniowych.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
Ciśnienie oczne, określane też jako ciśnienie wewnątrzgałkowe albo śródgałkowe, jest to ciśnienie wywierane przez płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę.
