W okolicy 40-tki w organizmie mężczyzny następują różne zmiany – spowalnia metabolizm, a zwiększa się ryzyko wystąpienia zmian miażdżycowych, procesów zwyrodnieniowych stawów oraz chorób nowotworowych. Żeby się przed tym uchronić, warto prowadzić zdrowy tryb życia i regularnie wykonywać badania kontrolne.
Panuje błędne przekonanie, że organizm zaczyna się starzeć w okolicy 40. urodzin. Tym czasem starzenie się to proces, który trwa przez całe życie. Jedni odczują przekształcenia wynikające z wieku szybciej, inni nieco później. Od czego zależy, kiedy zauważalne będą procesy starzenia? M.in. od czynników genetycznych (w około 20%) oraz trybu życia – poziomu aktywności fizycznej, diety, liczby godzin poświęcanych na sen czy poziomu stresu (w aż 50%). Rzeczywiście jednak zbliżanie się do lub przekroczenie bariery 40-tki zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet powoduje m.in. zmiany w metabolizmie. O jakich zmianach mowa i jak to wpływa na cały organizm?
Chodzi przede wszystkim o spowolnienie procesów metabolicznych nazywane przełomem metabolicznym. Przełom ten bezpośrednio wpływa na układ sercowo-naczyniowy, trawienny, kostny oraz stawowy. Po 40-tce dochodzi do zmniejszenia elastyczności lewej komory i częstotliwości uderzeń serca, a także odkładania się złogów cholesterolowych. Może to skutkować powstawaniem zmian miażdżycowych, które z kolei zwiększają ryzyko wystąpienia miażdżycy tętnic wieńcowych, zawału serca czy uszkodzenia nerek.
Problemy z układem krążenia prowadzą do osłabienia mięśni i zmniejszenia masy mięśniowej. Ten ostatni proces wynika dodatkowo ze spadku stężenia testosteronu – średnio o 1% rocznie.
U mężczyzn po 40-tce często diagnozuje się również choroby stawów, w tym reumatyzm oraz zmiany zwyrodnieniowe w chrząstkach. Z wiekiem rośnie także ryzyko chorób nowotworowych, zwłaszcza raka płuc, jelita grubego i prostaty. Jeżeli chodzi o układ trawienny, zauważa się większą skłonność do zaparć oraz do wystąpienia chorób zapalnych jelita grubego.
Dlaczego zanika poziom testosteronu? Czy mężczyzna może iść do ginekologa? Jak zapewnić sobie zdrową przyszłość? Na te pytania odpowiada dr n. med. Tadeusz Oleszczuk, ginekolog położnik, autor książki „Facet jak młody bóg”.
Jakie badania kontrolne powinni regularnie wykonywać mężczyźni po 40. roku życia? Raz do roku należy zrobić badania krwi takie jak morfologia, OB i poziom glukozy oraz badanie ogólne moczu. Oprócz tego w ramach profilaktyki raka prostaty zaleca się badanie per rectum. Raz na dwa lata dodatkowo warto poprosić lekarza o zlecenie lipidogramu, a raz na trzy – poziomu elektrolitów, czyli sodu, potasu, magnezu, fosforu i wapnia we krwi. Raz na trzy lata wykonuje się również kontrolne EKG, zaś raz na pięć lat RTG klatki piersiowej oraz gastroskopię. Warto także skontrolować wzrok pod kątem profilaktyki jaskry i ocenić stan uzębienia.
Mężczyźni w okolicy 40. roku życia powinni pamiętać o regularnym comiesięcznym samobadaniu jąder.
Jak dbać o zdrowie po 40-tce? Warto skupić się na zmianie diety oraz wprowadzeniu regularnej aktywności fizycznej. Istotne jest zwłaszcza utrzymanie prawidłowej masy ciała, ponieważ nadwaga lub otyłość zwiększają ryzyko wystąpienia różnorodnych chorób. Przy tym należy wziąć pod uwagę, że z wiekiem zmniejsza się zapotrzebowanie na kalorie.
Bardzo korzystne dla organizmu będzie rzucenie palenia. Uzależnienie od tytoniu wpływa negatywnie nie tylko na stan płuc, górnych dróg oddechowych i układu krążenia, lecz także przyspiesza starzenie się skóry i rozwój osteoporozy.
W miarę możliwości zaleca się wdrożenie regularnej aktywności fizycznej. Może to być jazda na rowerze, pływanie, marsz, nordic walking czy spacery. Znaczenie dla poprawy kondycji ma tu trenowanie kilka razy w tygodniu.
Trzeba również pamiętać o wysypianiu się – najlepiej przeznaczyć na sen minimum 8 godzin dziennie – oraz o redukcji stresu. Stres podnosi poziom adrenaliny, trójglicerydów, glukozy oraz wolnych kwasów tłuszczowych, przygotowując organizm do stanu walki lub ucieczki. Jeżeli wymienione substancje nie zostaną zneutralizowane, mogą negatywnie wpływać na ogólny stan zdrowia. Z tego względu mężczyźni po 40-tce powinni unikać stresu, zwłaszcza długofalowego.
Wrzody żołądka i dwunastnicy to najczęstszą choroba przewodu pokarmowego. Wrzody są to ubytki w błonie śluzowej, zazwyczaj spowodowane błędami żywieniowymi, paleniem tytoniu, narażeniem na stres, zakażeniem Helicobacter pylori, przyjmowaniem niesteroidowych lub sterydowych leków przeciwzapalnych.
Według szacunków lekarzy, wrzody żołądka czy też dwunastnicy dotyczą 5-10 proc. populacji.
Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła postępująca choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Jej objawy nie są charakterystyczne, dlatego postawienie diagnozy bywa utrudnione. Trzeba jednak zrobić wszystko, żeby potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ nieleczone RZS prowadzi do poważnych problemów nie tylko ze stawami, lecz także z innymi narządami.
O kortyzolu mówi się, że jest „hormonem stresu” i to właśnie z takim określeniem jest często kojarzony. Jednak biorąc pod uwagę, jak wiele ważnych funkcji spełnia, warto dowiedzieć się więcej na jego temat. Gdzie i jak powstaje, za co odpowiada i do czego prowadzi jego niedobór lub nadmiar w organizmie? Odpowiadamy na wszystkie ważne pytania, dotyczące tego hormonu.