Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Owsica jest jedną z chorób pasożytniczych. Schorzenie to dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym. Dzieje się tak, ponieważ to właśnie w żłobkach i przedszkolach dopilnowanie tego, aby dzieci przestrzegały podstawowych zasad higieny, nie należy do najprostszych zadań. Zdarza się jednak, że owsiki ludzkie atakują także układ pokarmowy dorosłych osób, co najczęściej objawia się silnym swędzeniem okolic odbytu (zwłaszcza w nocy). Bagatelizowanie problemu może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych Jak uchronić się przed owsicą i na czym polega leczenie tej choroby?
Owsik ludzki to pasożyt, należący do typu nicieni (Nematoda). Bytuje on wyłącznie w organizmie człowieka, w końcowym odcinku jelita cienkiego oraz w jelicie grubym. Owsiki przyczepione są do ściany jelita i żywią się jego zawartością. Samce giną zaraz po zaplemnieniu samic, które składają jaja. Z jaj wylęgają się robaki, osiągające całkowitą dojrzałość po upływie około 2-4 tygodni. Wówczas w okolicy odbytu samice (szczególnie w nocy) składają jaja, pokryte lepką wydzieliną, co objawia się dokuczliwym swędzeniem.
Jak wyglądają owsiki? Robaki przypominają niedługie nitki o białej barwie. Można zobaczyć je gołym okiem. Pasożyty te charakteryzuje wyraźny dymorfizm płciowy – samce o wyraziście zagiętej tylnej części ciała osiągają 3-5 mm, a samice 10-13 mm długości. Z kolei jajeczka owsików są tak drobne, że nie są widoczne gołym okiem. Można je dostrzec jedynie pod mikroskopem.
Warto pamiętać, że na zarażenie owsikami najbardziej narażone są małe dzieci. Pasożyty te najczęściej szerzą się w szkołach czy przedszkolach, czego powodem są niewłaściwe nawyki higieniczne maluchów, takie jak rzadkie mycie rąk bądź wkładanie różnych przedmiotów do buzi. Często zupełnie nieświadome dziecko w trakcie snu drapie się, przenosząc jaja owsików na ręce, a stamtąd na bieliznę lub bezpośrednio do ust. Niestety to sprawia, że jaja pasożyta trafiają ponownie do przewodu pokarmowego, a w efekcie dochodzi do powtórzenia całego cyklu.
Do zarażenia owsikami u dorosłych, podobnie jak i u dzieci najczęściej dochodzi drogą pokarmową (jaja pasożytów trafiają do jamy ustnej, skąd przez przewód pokarmowy, wędrują do jelita grubego), a także drogą inhalacyjną i retroinwazyjną. Gdy samice owsików osiągają pełną dojrzałość, wychodzą na zewnątrz, aby złożyć jaja w okolicy odbytu, skąd z łatwością mogą zostać przeniesione na bieliznę, pościel, a następnie, za pośrednictwem dłoni, na inne przedmioty, np. klamki lub naczynia. Wówczas ryzyko infekcji wzrasta u pozostałych domowników – wystarczy, że któryś z nich dotknie powierzchni, na której znajdują się jaja i przygotuje posiłek lub otrze dłonią okolice ust, nie myjąc wcześniej rąk.
Przebieg oraz symptomy owsicy zależą od liczby pasożytów, a także od odporności żywiciela. Niekiedy zdarza się, że choroba nie daje o sobie znać, jednak najczęściej objawia się nocnym swędzeniem okolic odbytu. Uporczywy świąd przyczynia się do zakłócenia snu i budzenia się w nocy, czego rezultatem są zmęczenie i nerwowość w ciągu dnia. Ponadto, drapanie skóry zazwyczaj prowadzi do jej podrażnienia, a nawet zakażenia bakteryjnego.
O obecności pasożytów i zakażeniu owsicą świadczyć mogą takie objawy jak:
Co więcej, u kobiet owsiki mogą doprowadzić do pojawienia się dolegliwości ze strony układu moczowego lub płciowego (takich jak zapalenie dróg moczowych lub zapalenie pochwy), zwłaszcza w przypadku, gdy jajeczka pasożytów zostaną złożone w okolicy urogenitalnej.
W przypadku zauważenia u siebie lub dziecka objawów, mogących świadczyć o zakażeniu owsikami, nie należy bagatelizować problemu. Zalecane jest udanie się do lekarza rodzinnego. Po przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem, specjalista wyda skierowanie na wykonanie badania parazytologicznego, np. badania mikroskopowego próbki kału w kierunku obecności jaj pasożytów jelitowych.
,Diagnostyka owsicy opiera się na wykryciu owsików w kale bądź zidentyfikowaniu jaj pasożytów w okolicach odbytu. Ważne, aby badanie wykonać rano. Pora nie pozostaje bowiem bez znaczenia – składanie jaj przez samice ma miejsce w nocy, a więc najlepiej pobrać wymaz z samego rana, przed umyciem się i wypróżnieniem. Jak tego dokonać? W tym celu trzeba zaopatrzyć się w specjalny zestaw – pojemniczek oraz szklaną bagietkę, owiniętą na końcu celofanem, którą delikatnie pociera się fałdy odbytu. Po wykonaniu wymazu umieszcza się go w pojemniczku, pamiętając o tym, aby nie dotykać ścianek. Jeżeli wynik jest ujemny, zaleca się ponowne wykonanie dwóch kolejnych prób w odstępach wynoszących 3-4 dni. W przypadku stwierdzenia owsicy, należy jak najszybciej udać się po pomoc do lekarza i rozpocząć leczenie.
Diagnostyka jest kluczowym elementem w wyborze odpowiedniej metody leczenia owsicy. Za dobranie właściwej terapii odpowiada lekarz. W leczeniu owsicy najczęściej stosuje się jedną z trzech podstawowych substancji czynnych:
Leczenie owsicy polega na podaniu pojedynczej dawki poniżej wymienionych substancji czynnych:
Szacuje się, że skuteczność wyleczeń owsicy z wykorzystaniem tego typu leków wynosi 90-100%. Należy pamiętać, że leczenie farmakologiczne powinni rozpocząć również wszyscy domownicy, którzy mieszkają z osobą zarażoną. Ponadto, wskazana jest szczególna dbałość o higienę osobistą. Po upływie 14 dni od zakończenia terapii, trzeba wykonać badanie kontrolne na obecność jaj pasożytów. Ponowne zakażenie owsikami wymaga powtórzenia kuracji.
Domowe sposoby na owsicę są doskonałym uzupełnieniem leczenia farmakologicznego. Ich zastosowanie należy jednak wcześniej skonsultować z lekarzem. Jak pozbyć się owsików za pomocą takich metod? Z pewnością wsparciem terapii jest dieta bogata w kiszonki (np. ogórki kiszone, kapustę kiszoną) oraz spożywanie maślanki czy jogurtów naturalnych. W przypadku kiszonek, znaczącą rolę odgrywa ich korzystny wpływ na mikroflorę jelitową. Bakterie kwasu mlekowego, obecne w tego typu produktach, stymulują pracę układu pokarmowego, co przyczynia się do łatwiejszego wypróżniania, a tym samym oczyszczenia jelit z pasożytów, minimalizując takie objawy jak uporczywe swędzenie czy ból brzucha.
W leczeniu owsicy można wesprzeć się także suplementami diety z dodatkiem wyciągów roślinnych o właściwościach przeciwpasożytniczych. W składzie tego rodzaju preparatów należy szukać ekstraktów z takich roślin jak:
W przypadku stosowania domowych sposobów na owsiki, nie można zapomnieć, że mogą stanowić one jedynie dopełnienie leczenia farmakologicznego.
Oprócz właściwej metody leczenia, niezbędne jest również zachowanie odpowiedniej higieny. Pomoże ona zapobiec ponownemu zakażeniu owsikami. By uniknąć owsicy, zalecane są m.in.:
Nieleczone zakażenie owsikami może doprowadzić do:
Prawdopodobnie wskutek migracji owsików do wyrostka robaczkowego może również dojść do zapalenia wyrostka robaczkowego – w około 6-11% usuniętych wyrostków u dzieci, wykrywa się owsiki.
Warto pamiętać, że do poważnych powikłań może dojść na skutek nieleczenia owsicy – nie można zatem bagatelizować objawów tego schorzenia. Należy jak najszybciej zgłosić się do specjalisty oraz przeprowadzić odpowiednie badania. Dzięki pomocy lekarza zmniejsza się ryzyko wystąpienia poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Konsultacja merytoryczna lek. Ireneusz Markowski
Dyrektor Medyczny POLMED
Bibliografia:
Krew to płyn ustrojowy, który sprawia, że organizm człowieka może funkcjonować w prawidłowy sposób.
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Ciśnienie oczne, określane też jako ciśnienie wewnątrzgałkowe albo śródgałkowe, jest to ciśnienie wywierane przez płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę.
Krwotoki z nosa są powszechne – bez względu na wiek i płeć. Mogą być wynikiem urazu, lub stanu chorobowego. Jakie są inne przyczyny? Co zrobić w razie krwawienia? Kiedy krwotoki powinno się skonsultować z lekarzem?
