Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Tran już od kilkudziesięciu lat znany jest jako preparat wspomagający odporność. Wiadomo, że koncentrat oleju z wątroby ryb z rodziny dorszowatych zawiera bardzo dużo nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin. Czy rzeczywiście warto go stosować, żeby wzmocnić organizm? Jakie ma właściwości i jak działa?
Tran, czyli dosłownie olej wątłuszczowy, to koncentrat oleju pozyskiwany z wątroby dorsza atlantyckiego lub innych ryb zaliczanych do rodziny dorszowatych. Co ważne, nazwy tej nie należy używać w stosunku do oleju z wątroby rekina, w tym rekina grenlandzkiego – ma on inny skład oraz inne właściwości niż olej z dorszowatych.
Tran zawiera bardzo dużą ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych, w skrócie NNKT, zaliczanych do grupy kwasów omega-3. Są to przede wszystkim EPA – kwas eikozapentaenowy i DHA – kwas dokozaheksaenowy. Dodatkowo ma wysokie stężenie witamin A i D.
Dlaczego stosuje się tran? Właściwości tranu są znane mniej więcej od lat 60. ubiegłego wieku. Wtedy to zaczęto go podawać wszystkim w celu zwiększenia odporności. Czy rzeczywiście tran wpływa na odporność? Tak, niewątpliwie ze względu na swój skład wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego, dlatego powinno się go przyjmować w okresie jesienno-zimowym. Polecany jest osobom z obniżoną odpornością, w tym będącym w okresie rozwojowym lub podeszłym wieku, a także w czasie rekonwalescencji po chorobie. Kwasy omega-3 skutecznie hamują procesy zapalne, zaś witamina A pomaga utrzymać w dobrym stanie skórę będącą pierwszą zaporą chroniącą przed drobnoustrojami.
Kwasy DHA oddziałują także na pracę mózgu i układu krwionośnego. Wiadomo, że poprawiają procesy uczenia się i zapamiętywania oraz utrzymanie prawidłowego widzenia. Wpływają pozytywnie na funkcjonowanie śródbłonka naczyniowego, obniżają poziom trójglicerydów i ciśnienie tętnicze. Według badań kwasy omega-3 zawarte w tranie zmniejszają prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwory.
Tran zalecany jest również jako środek wzmacniający układ kostny i zęby ze względu na zawartość witamin A oraz D. Witamina A przyczynia się między innymi do prawidłowej budowy tkanki kostnej, zaś witamina D do właściwej gospodarki wapniowo-fosforowej i wapnienia kości. Z tego powodu niedobory tej witaminy prowadzą do krzywicy u dzieci oraz zwiększają ryzyko wystąpienia osteoporozy u dorosłych.
A czy tran chroni przed koronawirusem? Wstępne wyniki badania pod nazwą „Koronastudien” prowadzone przez norweskich naukowców sugerują, że regularne suplementowanie tranu może zwiększać odporność na zachorowanie na COVID-19, a także wpływać na łagodniejsze przechorowanie zakażenia.
Jeżeli decydujemy się na suplementowanie tranu, warto sobie zadać pytanie: jaki tran wybrać? Tak naprawdę dużo zależy od tego, kto będzie go przyjmował. W przypadku małych dzieci najlepszy okaże się tran w płynie lub w żelkach, zaś dorośli mogą stosować kapsułki. A jaki to jest dobry tran? Ten, który pozyskuje się z wątroby ryb z rodziny dorszowatych. Tu źródło pochodzenia będzie naprawdę istotne.
Ważne jest również dawkowanie. Przed zakupem należy dokładnie przeczytać etykietę, ponieważ różne preparaty mają różną zawartość witamin. W 1 g tranu znajduje się około 600 j.m. witaminy A i około 60 j.m. witaminy D, stąd kapsułka może dostarczać od 300 do nawet 1250 j.m. witaminy A i 30 do 125 j.m. witaminy D. Dzienna norma dla osoby dorosłej wynosi odpowiednio 800 j.m. (witamina A) oraz 200 j.m. (witamina D).
A czy można w okresie letnim przyjmować tran? Działanie promieni słonecznych powoduje, że dochodzi do naturalnej syntezy witaminy D w skórze, dlatego, aby nie ryzykować przedawkowania, nie zaleca się stosowania preparatów z tranem.
W niektórych sytuacjach w ogóle nie powinno się przyjmować tranu. Przeciwwskazania do suplementacji to przede wszystkim wiek – dzieci do 4. roku życia nie mogą stosować tranu ze względu na wspomnianą wysoką zawartość witaminy A. Także osobom cierpiącym na hiperkalcemię, sarkoidozę oraz kamicę nerwową nie zaleca się tego typu preparatów. Co ważne, tran wchodzi w reakcję z lekami przeciwzakrzepowymi, dlatego trzeba zachować szczególną ostrożność podczas ich przyjmowania.
Zespół jelita drażliwego to przewlekła choroba przewodu pokarmowego. Jej najczęstsze objawy to bóle brzucha i zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Z ustaleń badaczy wynika, że przyczyny zespołu jelita drażliwego mogą mieć podłoże genetyczne. Jak rozpoznać tę coraz częstszą chorobę i czy można jej w sposób efektywny przeciwdziałać?
