Infolinia 24/7: 58 775 95 99 / 801 033 200
Placówki medyczne
Kapilaroskopia to rodzaj nieinwazyjnego badania diagnostycznego pozwalającego ocenić stan naczyń kapilarnych i wykryć ewentualne nieprawidłowości związane z mikrokrążeniem. Co jest wskazaniem do kapilaroskopii? Jak należy się przygotować do badania i jak ono przebiega? Gdzie można je wykonać?
Kapilaroskopia nazywana jest otwartym oknem na mikrokrążenie. Umożliwia ocenę morfologii naczyń włosowatych skóry przy wykorzystaniu mikroskopu świetlnego – powiększającego i jednocześnie podświetlającego światłem zimnym lub wideokapilaroskopu – z opcją zapisywania obrazu. Najczęściej wykonuje się ją w obrębie wałów paznokciowych palców, czyli miejsca na pograniczu paznokci i skóry, rzadziej w okolicy warg, dziąseł albo spojówek gałek ocznych. To badanie znane jest od połowy XX wieku, ale dopiero od 2013 roku zaczęto je wykorzystywać na szeroką skalę ze względu na wprowadzenie wspomnianych wideokapilaroskopów przedstawiających bardzo dokładnie stan naczyń włosowatych. Co ważne, jest ono nieinwazyjne, bezbolesne i może być wielokrotnie powtarzane, jeżeli tego wymaga stan pacjenta.
Jakie są wskazania do kapilaroskopii? Wskazaniem do badania jest diagnostyka i ocena przebiegu chorób reumatycznych – mieszanych i niezróżnicowanych chorób tkanki łącznej oraz młodzieńczego zapalenia skórno-mięśniowego. Wykonuje się je również u pacjentów z objawem Raynauda, czyli u tych, u których występuje zblednięcie, zasinienie a następnie zaczerwienienie skóry palców pod wpływem działania zimna. Kapilaroskopia przydaje się także w ocenie stanu zdrowia osób chorujących na cukrzycę, łuszczycę oraz schorzenia naczyń obwodowych.
Warto wiedzieć, że badanie wymaga odpowiedniego przygotowania. Jeżeli kapilaroskopia będzie obejmowała obrazowanie stanu kapilarów na wałach paznokciowych, zaleca się powstrzymanie się od obgryzania paznokci oraz wykonywania zabiegów kosmetycznych np. robienia manicure’u w okresie trzech tygodni od terminu badania. Co ważne, nie chodzi o obcinanie paznokci tylko o wycinanie skórek. Na 6 godzin przed nie można pić alkoholu, mocnej herbaty i kawy oraz palić papierosów.
Pacjent, który zgłasza się na kapilaroskopię, powinien odczekać około 20 minut w temperaturze, w jakiej przeprowadzana będzie diagnostyka. Na początku przeprowadza się wywiad dotyczący przyjmowanych leków – należy bezwzględnie poinformować lekarza o farmaceutykach mogących wpływać na mikrokrążenie. Przed rozpoczęciem kapilaroskopii na wybrany obszar nakłada się olejek immersyjny poprawiający przejrzystość naskórka po to, aby uzyskać jak najdokładniejszy obraz naczyń. Mikroskop powiększa od 10 do 200-krotnie. Jednocześnie to specjalistyczne urządzenie wykorzystuje dodatkowe oświetlenie w postaci zimnego źródła światła tak, żeby nie spowodować rozszerzenia naczyń krwionośnych.
Kapilaroskopia trwa około 20 minut. W trakcie ocenia się wały paznokciowe obu rąk, pomijając kciuki, na których najczęściej obserwuje się zmiany pourazowe.
O prawidłowym obrazie mówimy wtedy, gdy lekarz stwierdza homogenny układ równolegle położonych pętli naczyniowych. Pętle powinny być zbudowane z ramienia tętniczego, żylnego i odcinka szczytowego. Osoby, które nie chorują na schorzenia reumatologiczne, mają od 10 do 30 pętli naczyniowych w 1 mm2. W obrazowaniu istotne są również prędkość przepływu erytrocytów, obecność ewentualnych zmian patologicznych oraz stopień wypełnienia naczyń.
Powodem do niepokoju powinny być nieregularne, kręte, poszerzone lub rozgałęzione pętle, a także zaobserwowane obszary awaskularyzacji, na których nie stwierdzono naczyń kapilarnych.
Gdzie można wykonać kapilaroskopię? Najczęściej w dobrze wyposażonych gabinetach reumatologicznych i przychodniach specjalistycznych. Co istotne, nie każdy lekarz ma wiedzę, która pozwala mu na przeprowadzenie oceny kapilar, dlatego należy poszukać specjalisty z uprawnieniami.
W związku z tym, że badanie jest nieinwazyjne, nie powoduje działań niepożądanych i może być powtarzane wielokrotnie u pacjentów w każdym wieku.
Już wiadomo, że rząd raczej nie zdecyduje się na ujednolicenie terminu ferii zimowych dla całego kraju, dlatego rodziny z dziećmi w wieku szkolnym z mogą planować wypoczynek we wcześniej ogłoszonych okresach. Najbezpieczniej i najłatwiej pod względem organizacyjnym zarezerwować nocleg w Polsce, ale to nie znaczy, że powinno się unikać wyjazdów zagranicznych. Trzeba tylko liczyć się z ewentualną koniecznością wykonania testów PCR przed wylotem i po powrocie oraz w niektórych przypadkach z kwarantanną.
