24 listopada świętujemy Dzień Buraka. To bardzo dobry moment na wypróbowanie nowych przepisów z jego wykorzystaniem nawet dla tych, którzy nie przepadają za tym warzywem, a także na przypomnienie, jakie korzyści zdrowotne niesie za sobą regularne spożywanie buraków i zakwasu z buraków.
Znany był już w czasach starożytnych. Pierwsza wzmianka dotycząca tego warzywa odnotowana została w dokumencie pochodzącym z Babilonii. W Polsce uprawia się kilka odmian buraka – buraki cukrowe, ćwikłowe, liściowe oraz pastewne. Najczęściej do przygotowywania potraw wykorzystuje się buraki ćwikłowe. Są niskokaloryczne – 100 g buraka to około 40 kcal, mają wysoką zawartość błonnika pokarmowego i liczne składniki mineralne, m.in. potas, magnez, fosfor, żelazo, kwas foliowy, witaminy z grupy B oraz witaminę C. Oprócz tego buraki są źródłem substancji bioaktywnych takich jak betaina, flawonoidy, polifenole, karotenoidy, luteina, a także betalainy – pigmenty wykorzystywane na szeroką skalę w przemyśle spożywczym.
Od nadmiernego spożycia buraków powinny się jednak powstrzymywać osoby chore na cukrzycę lub insulinooporność dlatego, że buraki mają dużo węglowodanów i wysoki indeks glikemiczny.
Jakie są korzyści wynikające z jedzenia buraków nie tylko w Dzień Buraka?
Buraki ze względu na zawartość wspomnianych już substancji bioaktywnych, zwłaszcza betainy, która występuje wyłącznie w burakach ćwikłowych, boćwinie, amarantusie, opuncji i kilku roślinach egzotycznych, działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, a także antyoksydacyjnie.
Regularne spożywanie buraków wpływa pozytywnie na układ sercowo-naczyniowy. Picie soku z buraków obniża ciśnienie tętnicze ze względu na zawartość azotanów. Azotany w organizmie człowieka przekształcają się w tlenek azotu, a tlenek azotu rozszerza naczynia krwionośne, tym samym poprawiając przepływ krwi. U osób, które nie mają problemów z podwyższonym ciśnieniem, za to uprawiają sport, sok z buraka zwiększa wydolność organizmu i jednocześnie zmniejsza zużycie tlenu podczas wysiłku. Dodatkowo azotany wpływają na odbudowę funkcji śródbłonka naczyniowego, który przestaje działać prawidłowo u pacjentów z miażdżycą i/lub nadciśnieniem tętniczym. Buraki normalizują również poziom lipidów we krwi – przede wszystkim frakcji LDL, czyli tak zwanego złego cholesterolu.
Po buraki powinny sięgnąć również osoby, które mają problemy ze wzrokiem. Buraki zawierają bowiem luteinę neutralizującą wolne rodniki w oku i chroniącą plamkę żółtą przed nadmierną eksploatacją oraz beta-karoten odpowiadający za prawidłowe funkcjonowanie fotoreceptorów siatkówki oka, dzięki którym możliwe jest widzenie zarówno w ciągu dnia, jak i po zmroku.
Buraki zawierają również antyocyjany i wspomniane już betaniny, czyli substancje o właściwościach antynowotworowych. Dotychczas przeprowadzono m.in. badania na izolowanych komórkach ludzkich, które dowiodły, że ekstrakt z buraków hamuje rozrost komórek nowotworowych, a także badania pokazujące, że buraki zapobiegają nowotworom płuc oraz skóry.
A co z zakwasem z buraka? Zakwas z buraka to gęsty, ciemnofioletowy płyn powstający w wyniku kiszenia buraków. W trakcie jego produkcji dochodzi do fermentacji – pod wpływem rozkładu cukrów wytwarzany jest kwas mlekowy. W efekcie zakwas zawiera probiotyki, które poprawiają mikroflorę jelitową, co jednocześnie przekłada się na wzrost odporności. Oprócz tego kiszone buraki powinny być spożywane przez osoby z problemami trawiennymi, ponieważ warzywa w takiej formie poprawiają trawienie i perystaltykę jelit.
Pamiętajmy, że tak naprawdę to, czy jemy buraki na surowo w carpaccio, gotowane w zupie, serwowane na ciepło jako dodatek do obiadu, czy pijemy sok wyciśnięty z buraków, nie ma większego znaczenia. Owszem, obróbka cieplna wpływa na zawartość niektórych składników odżywczych, ale lepiej spożywać buraki ugotowane niż unikać ich w ogóle. Zakwas z buraków można natomiast pić w niewielkich ilościach codziennie rano. Zatem warto jeść buraki, nie tylko w dniu ich świętowania, ale również w codziennej diecie!
Plamki, błyski, paproszki czy muszki pojawiające się przed oczami przeważnie są zupełnie niegroźne, ale czasami mogą świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny występowania zmian w polu widzenia i czy da się je wyleczyć? Kiedy warto te objawy skonsultować z lekarzem?
Zespół jelita drażliwego to przewlekła choroba przewodu pokarmowego. Jej najczęstsze objawy to bóle brzucha i zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Z ustaleń badaczy wynika, że przyczyny zespołu jelita drażliwego mogą mieć podłoże genetyczne. Jak rozpoznać tę coraz częstszą chorobę i czy można jej w sposób efektywny przeciwdziałać?
Kleszcze to pajęczaki, których ugryzienie może skończyć się dla nas bardzo nieprzyjemnie.
Drastycznie rośnie liczba osób, które zachorowały na kleszczowe zapalenie mózgu. Dlatego warto już teraz zabezpieczyć siebie i swoją rodzinę przeciwko tej niebezpiecznej chorobie. Możliwa jest skuteczna profilaktyka w postaci szczepień ochronnych, które niemal w 100% chronią przed zachorowaniem na kleszczowe zapalenie mózgu.