Dlaczego warto jeść buraki nie tylko w Dzień Buraka?

Burak

Znany był już w czasach starożytnych. Pierwsza wzmianka dotycząca tego warzywa odnotowana została w dokumencie pochodzącym z Babilonii. W Polsce uprawia się kilka odmian buraka – buraki cukrowe, ćwikłowe, liściowe oraz pastewne. Najczęściej do przygotowywania potraw wykorzystuje się buraki ćwikłowe. Są niskokaloryczne – 100 g buraka to około 40 kcal, mają wysoką zawartość błonnika pokarmowego i liczne składniki mineralne, m.in. potas, magnez, fosfor, żelazo, kwas foliowy, witaminy z grupy B oraz witaminę C. Oprócz tego buraki są źródłem substancji bioaktywnych takich jak betaina, flawonoidy, polifenole, karotenoidy, luteina, a także betalainy – pigmenty wykorzystywane na szeroką skalę w przemyśle spożywczym.

Od nadmiernego spożycia buraków powinny się jednak powstrzymywać osoby chore na cukrzycę lub insulinooporność dlatego, że buraki mają dużo węglowodanów i wysoki indeks glikemiczny.

Jedzenie buraków – korzyści zdrowotne

Jakie są korzyści wynikające z jedzenia buraków nie tylko w Dzień Buraka?

Buraki ze względu na zawartość wspomnianych już substancji bioaktywnych, zwłaszcza betainy, która występuje wyłącznie w burakach ćwikłowych, boćwinie, amarantusie, opuncji i kilku roślinach egzotycznych, działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, a także antyoksydacyjnie.

Regularne spożywanie buraków wpływa pozytywnie na układ sercowo-naczyniowy. Picie soku z buraków obniża ciśnienie tętnicze ze względu na zawartość azotanów. Azotany w organizmie człowieka przekształcają się w tlenek azotu, a tlenek azotu rozszerza naczynia krwionośne, tym samym poprawiając przepływ krwi. U osób, które nie mają problemów z podwyższonym ciśnieniem, za to uprawiają sport, sok z buraka zwiększa wydolność organizmu i jednocześnie zmniejsza zużycie tlenu podczas wysiłku. Dodatkowo azotany wpływają na odbudowę funkcji śródbłonka naczyniowego, który przestaje działać prawidłowo u pacjentów z miażdżycą i/lub nadciśnieniem tętniczym. Buraki normalizują również poziom lipidów we krwi – przede wszystkim frakcji LDL, czyli tak zwanego złego cholesterolu.

Po buraki powinny sięgnąć również osoby, które mają problemy ze wzrokiem. Buraki zawierają bowiem luteinę neutralizującą wolne rodniki w oku i chroniącą plamkę żółtą przed nadmierną eksploatacją oraz beta-karoten odpowiadający za prawidłowe funkcjonowanie fotoreceptorów siatkówki oka, dzięki którym możliwe jest widzenie zarówno w ciągu dnia, jak i po zmroku.

Buraki zawierają również antyocyjany i wspomniane już betaniny, czyli substancje o właściwościach antynowotworowych. Dotychczas przeprowadzono m.in. badania na izolowanych komórkach ludzkich, które dowiodły, że ekstrakt z buraków hamuje rozrost komórek nowotworowych, a także badania pokazujące, że buraki zapobiegają nowotworom płuc oraz skóry.

Zakwas z buraków w Dzień Buraka

A co z zakwasem z buraka? Zakwas z buraka to gęsty, ciemnofioletowy płyn powstający w wyniku kiszenia buraków. W trakcie jego produkcji dochodzi do fermentacji – pod wpływem rozkładu cukrów wytwarzany jest kwas mlekowy. W efekcie zakwas zawiera probiotyki, które poprawiają mikroflorę jelitową, co jednocześnie przekłada się na wzrost odporności. Oprócz tego kiszone buraki powinny być spożywane przez osoby z problemami trawiennymi, ponieważ warzywa w takiej formie poprawiają trawienie i perystaltykę jelit.

Pamiętajmy, że tak naprawdę to, czy jemy buraki na surowo w carpaccio, gotowane w zupie, serwowane na ciepło jako dodatek do obiadu, czy pijemy sok wyciśnięty z buraków, nie ma większego znaczenia. Owszem, obróbka cieplna wpływa na zawartość niektórych składników odżywczych, ale lepiej spożywać buraki ugotowane niż unikać ich w ogóle. Zakwas z buraków można natomiast pić w niewielkich ilościach codziennie rano. Zatem warto jeść buraki, nie tylko w dniu ich świętowania, ale również w codziennej diecie!